Demonstratie in Jakarta

Naar schatting 2,8 miljoen arbeiders hebben het werk gisteren neergelegd in Indonesië. Ze vragen om hogere lonen, protesteren tegen ‘outsourcing’-contracten en eisen zorgverzekeringen.

Alleen al in Jakarta waren zo’n 800 fabrieken gesloten vanwege de staking. Volgens de vakbonden vond de staking ook plaats in de rest van Groot-Jakarta en in de steden Cilegon, Karawang, Sukabumi, Bandung, Semarang, Surabaya, Sidoarja, Batam, Medan en Makassar. De staking is gezamenlijk georganiseerd door verschillende vakbonden.

De eisen

In principe bestaan de eisen van de arbeiders en vakbonden uit drie delen:

1. Loonsverhoging: Het minimumloon in Indonesië verschilt per provincie. Het minimumloon voor Jakarta is ruim 1,5 miljoen rupiah (121 euro) per maand. Een groot deel van de bevolking verdient precies dat minimumloon. Volgens de vakbonden is er in Jakarta minimaal 3,75 miljoen rupiah (302 euro) per maand nodig om normaal te kunnen leven. In eerste instantie bestaat de eis uit een verhoging van het minimunloon naar 2 miljoen rupiah per maand.
2. Contracten: Een groot deel van de mensen, vooral fabrieksarbeiders, werkt op basis van een ‘outsourcing’-contract. De Indonesische arbeidswetten zijn relatief streng om de rechten van de arbeiders te bewaken. Echter, om deze regels te omzeilen huren veel bedrijven werknemers in via ‘outsourcing’-bedrijven. Ontslagregels worden op deze manier omzeild, net als regels met betrekking tot onder andere pensioenvoorziening. De stakers eisen nu dat de regels worden aangepast, óf zodat werknemers via ‘outsourcing’ dezelfde regels krijgen, óf dat het huidige ‘outsourcing’ verboden wordt.
3. Gezondheidszorg: Het ministerie van volksgezondheid heeft onlangs gezegd dat de kosten van zorgverzekering gedeeld zouden moeten worden door werknemer en werkgever. De stakers eisen dat werkgevers verplicht worden zorgverzekeringen te betalen voor hun werknemers. De overheid heeft een plan dit in te voeren vanaf 2019, maar de eis is nu dat dit vervroegd wordt naar 2014.

Meningen van de stakers

Een staker in Makassar (Zuid-Sulawesi) vergeleek het ‘outsourcing’-werk met moderne slavernij: “Het systeem is zeer slecht voor de arbeiders. Ze zijn niet bekend bij het bedrijf, ze werken via een derde partij en kunnen zonder compensatie ontslagen worden.” Een demonstrant in Bekasi (West-Java) riep de overheid op om de arbeiders op een menselijke manier te laten behandelen: “Geef ons een behoorlijke salaris en een zorgverzekering. Wij zijn geen robots die behandeld kunnen worden zoals zij het maar willen.”

De Indonesische Kamer van Koophandel (KADIN) staat achter de demonstratie. “Ook grote bedrijven, en banken zoals Mandiri, BRI en Citibank, huren werknemers in via outsourcing. Daar hebben ze nooit problemen mee gehad. Nadat het contract afloopt gaat de werknemer terug naar het ‘outsourcing’-bedrijf als permanente werknemer. Zij begrijpen de gevolgen van het ‘outsourcen’ niet en volgens ons is het gepast om het ‘outsourcen’ te verbieden.”

Verloop van de staking

De staking is grotendeels rustig verlopen. Wel werden er op verschillende plekken, vooral in en rond Jakarta, zogenaamde ‘sweepings’ gehouden. Vakbonden en hun leden die willen staken eisen dat alle andere werknemers ook aan de staking meedoen. Om dat te bewerkstelligen gingen zij ’s ochtends langs allerlei fabrieken die nog geopend waren om alle arbeiders te ‘verplichten’ het werk neer te leggen.

Een vrouw bij een fabriek in Oost-Jakarta zei: “Ons werd verteld dat er vandaag een demonstratie is, maar de meesten willen niet deelnemen omdat we bang zijn dat het bedrijf ons ontslaat. Ik denk dat de demonstratie belangrijk is, maar ik vind de manier van de ‘sweeping’ niet goed. Ze schreeuwen en vloekten, ik was verrast en bang.”

Naar de toekomst

De demonstratie van gisteren werd aangekondigd als een waarschuwing naar de overheid. “Als er niet snel en goed gereageerd wordt met wat de arbeiders eisen, zullen we ons geduld verliezen en luchthavens en tolwegen gaan bezetten,” volgens een vakbondslid.
De woordvoerder van de vakbond gaf aan dat er in dat geval een landelijke staking van een maand lang gepland staat.