Indonesië wil een stap nemen naar het toetreden tot de deelnemende landen van het Internationaal Strafhof. Een delegatie van de Indonesische overheid, onder leiding van de vice-minister voor justitie en mensenrechten Denny Indrayana, zal het Internationaal Strafhof in Den Haag bezoeken.

Minister Denny Indrayana

Het doel van het bezoek is om op een rijtje te krijgen welke procedures allemaal doorlopen moeten worden voor de ratificatie van het Statuut van Rome, de oprichtingsakte van het Strafhof uit 1998. Minister Denny Indrayana: “Dit zal een belangrijke eerste stap zijn richting de ratificatie van het statuut, dat zal dienen voor de bescherming van alle Indonesiërs ten opzichte van elke mogelijke buitengewone misdaden in de toekomst, en om er zeker van te zijn dat zij onderworpen worden aan het Internationaal Strafhof en het internationaal recht.”

Al in 2004 heeft president Susilo Bambang Yudhoyono een ‘nationaal actieplan’ opgesteld met betrekking tot mensenrechten. Onderdeel van dit plan zou de toetreding tot het Strafhof zijn in 2008. Nu, in 2013, is dat echter nog steeds niet gebeurd. Mensenrechtengroeperingen geven aan dat het in de Indonesische grondwet uit 1945 staat dat ‘het recht gehandhaafd wordt en mensenrechten beschermd worden’, en dat toetreding tot het Strafhof daar een belangrijk onderdeel van hoort te zijn.

Er wordt gedacht dat het Indonesische leger een rol speelt in het tegenhouden van de ratificatie. Men denkt dat bepaalde generaals vervolgd kunnen worden voor machtsmisbruik door het Strafhof.

Een belangrijk onderdeel van de trip naar Den Haag wordt het krijgen van een antwoord op de vraag hoe ver de rechten van het Strafhof gaan. Momenteel kan het Strafhof alleen misdaden onderzoeken die zijn begaan na het in werking treden van het Statuut van Rome in 2002. Minister Denny Indrayana: “Zullen misdaden begaan in het verleden, maar met aanhoudende gevolgen, worden onderworpen aan onderzoek door het Strafhof?” Mocht het antwoord op deze vraag positief zijn, dan zou er wellicht een onderzoek gestart kunnen worden naar de misstanden in Oost-Timor aan het einde van de vorige eeuw.

Het Internationaal Strafhof

Het Internationaal Strafhof in Den Haag

Ratificatie van het Statuut van Rome betekent dat het Strafhof kan interveniëren in het rechtssysteem van Indonesië. Mensenrechtenschendingen kunnen dan worden onderzocht en mensen kunnen worden vervolgd.

Momenteel hebben 122 van de 193 lidstaten van de Verenigde Naties het Statuut van Rome geratificeerd. Mocht Indonesië het verdrag ratificeren dan is het ’s werelds grootste land dat het heeft geratificeerd. China en India zijn principieel tegen het Strafhof, de Verenigde Staten heeft het verdrag wel ondertekend maar niet geratificeerd.

Van de landen in Zuidoost-Azië zijn alleen Oost-Timor, de Filipijnen en Cambodja verdragsstaten. Thailand heeft het verdrag wel ondertekend maar niet geratificeerd. Maleisië wil het verdrag, wellicht net als Indonesië, binnenkort gaan ratificeren.