Verschillende moslimleiders in Indonesië hebben hoge verwachtingen uitgesproken over het verbeteren van de relatie tussen katholieken en moslims, door de aanstelling van paus Franciscus.

Relatie tussen moslims en de paus

De vorige paus, Benedictus XVI, heeft enkele keren uitgehaald naar de islam. Tijdens een lezing in Duitsland in 2006 zei hij: “Laat mij zien wat Mohammed voor nieuws heeft gebracht en je zult er slechts slechte en onmenselijke dingen vinden, zoals zijn gebod om het geloof dat hij predikte te verspreiden met het zwaard.” Veel moslims waren beledigd door deze uitlating en in verschillende landen, waaronder Indonesië, werden demonstraties gehouden. Later heeft hij nog wel aangegeven dat hij, en de katholieke kerk, zich ervan bewust zijn dat “de interreligieuze dialoog een deel is van de toewijding tot humaniteit in de moderne samenleving.”

Over het algemeen was de relatie tussen paus Benedictus XVI en de islam echter gespannen. Het wordt verwacht dat de nieuwe paus Franciscus de verhoudingen tussen het christendom en de islam kan verbeteren. Een leider van de internationale Organisatie van de Islamitische Samenwerking (OIS): “De afgelopen acht jaar heeft de OIS opgeroepen tot en hard gewerkt om het idee van de verzoening tussen islam en christendom te verspreiden. I zou van dit historische moment gebruik willen maken om deze oproep te herhalen. Ik denk dat er betere verhoudingen met het Vaticaan mogelijk zijn onder de nieuwe paus, nadat de dialoog werd opgeschort doordat de uitlatingen van Benedictus XVI woede van moslims opriep.”

Reacties in Indonesië

Paus Franciscus

Enkele leiders van grote moslimorganisaties in Indonesië hebben hun felicitaties aan de nieuwe paus doorgegeven. De traditionalistisch conservatieve organisatie Nahdlatul Ulama feliciteerde paus Franciscus en zei: “Wij hopen dat hij de menselijke relaties tussen het katholicisme en de islam verder zal ondersteunen. Wij verwachten dat hij mensen wereldwijd zal leren om terrorisme en geweld niet automatisch te verbinden aan de islam, en om nauwkeurig te kijken naar de oorzaken en de individuen die dat soort dingen doen.”

De voorzitter van de op een na grootste organisatie, de Muhammadiyah, gaf aan te hopen dat paus Franciscus de pogingen van Benedictus XVI voor het behouden van een goede relatie zou voortzetten: “Ondanks dat paus Benedictus XVI een keer een schokkende verklaring aflegde in Duitsland, denk ik dat het een goede uitwerking heeft gehad omdat het de kansen voor een dialoog tussen het Vaticaan en de moslimwereld heeft geopend. De verhouding tussen de katholieke kerk en Indonesië zijn sindsdien goed geweest.”

De Indonesische Raad van Ulema (MUI), een samenwerkingsverband van vele moslimorganisaties in Indonesië, ziet het als een positief punt dat de nieuwe paus uit een ontwikkelingsland komt. “De meeste moslims wonen in de Derde Wereld. Wij denken dat de nieuwe paus beter begrijpt waarom de islam in ontwikkelingslanden vaak een negatieve houding ten opzichte van het westen heeft, omdat hij (Franciscus) zelf uit een ontwikkelingsland komt.”

Indonesische katholieken

In Indonesië wonen bijna zeven miljoen katholieken. Ook zij zien het als een voordeel dat de nieuwe paus uit een ontwikkelingsland komt. “Het is een frisse wind voor de katholieke kerk.”

De Indonesische Bisschoppenconferentie KWI gaf aan te geloven dat de nieuwe paus zou kunnen inspireren tot samenwerking tussen verschillende religies om te vechten voor rechtvaardigheid, “een voorwaarde voor vrede.” Op die manier zou interreligieuze dialoog meer zijn dan alleen maar maatgevende besprekingen, maar een middel om het doel van sociale rechtvaardigheid te bereiken.