De afgelopen jaren is het gebruik van mobiele telefoons in Indonesië sterk gegroeid, en de netwerken zijn dan ook erg verbeterd. In bijna alle bewoonde gebieden van het land is er nu bereik voor mobiele telefoons.

Mobiele telefoon kopen

Indonesische meisjes met een BlackBerry.

Verreweg het populairste merk telefoon in Indonesië is BlackBerry. Terwijl de populariteit van dit type toestel in Europa sterk is teruggelopen, is het in Indonesië voor de meeste mensen onontkoombaar om een BlackBerry te gebruiken. Communicatie tussen veel mensen – van scholieren tot zakenmensen – gaat via BlackBerry Messenger (BBM). Telefoons van Android en iPhones liggen een straatlengte achter, maar zijn wel in opkomst. In het goedkopere segment is Nokia populair, net als goedkope Chinese smartphones. Vaak zijn dit namaaktelefoons, bijvoorbeeld van het Chinese merk RedBerry, dat goedkopere varianten van BlackBerry-telefoons maakt.

Goedkope telefoons zijn te vinden in kleine winkeltjes langs de straat, terwijl dure merktelefoons vooral verkocht worden in kiosken in de grote malls. Bekende winkelcentra die specifiek elektronica verkopen, en dus ook mobiele telefoons, zijn ITC Roxy Mas in Jakarta, Bandung Electronic Center in Bandung, WTC in Surabaya en Bali Electronic Centre in Denpasar (Bali). De prijzen zijn over het algemeen iets lager tot vergelijkbaar met de prijzen in Nederland.

Telefoons die buiten Indonesië (bijvoorbeeld in Nederland) gekocht zijn werken in Indonesië gewoonlijk ook. Vanwege de hoge prijs van bellen in het buitenland is het in dat geval aan te raden een Indonesische simkaart aan te schaffen. Dat is mogelijk zolang de telefoon simlockvrij is.

Mobiele providers en simkaarten

Simkaart van simPATI, op het netwerk van Telkomsel.

Het gebruik van een Nederlandse of Belgische provider in Indonesië is niet aan te raden. Het ontvangen van een sms is gratis, maar voor andere diensten worden hoge prijzen gerekend. Bellen binnen Indonesië of van Indonesië naar Nederland kost per minuut bijvoorbeeld € 1,98 (Vodafone) of € 2,29 (KPN). Bellen met Mobistar van Indonesië naar België kost zelfs 5 euro per minuut. Ook gebeld worden en het versturen van sms-berichten is duur. [Buitenlandtarieven van de grootste Nederlandse mobiele providers: KPN, Vodafone, T-Mobile, Hi. Buitenlandtarieven van de grootste Belgische mobiele providers: BASE, Proximus, Mobistar.]

Het gebruik van een Indonesische simkaart is veel goedkoper. In tegenstelling tot de situatie in Nederland is het in Indonesië niet gebruikelijk om een telefoonabonnement met een vaste maandprijs te gebruiken. In plaats daarvan werkt nagenoeg iedereen met een prepaid-simkaart. Voor het gebruik van mobiel internet kan een vast bedrag per maand betaald worden, maar voor bellen en sms’en koopt men simpelweg beltegoed. Het Indonesische woord voor beltegoed is ‘pulsa‘.

Simkaart van Mentari, op het netwerk van Indosat.

De grootste mobiele aanbieder van het land is Telkomsel, een dochter bedrijf van staatsbedrijf Telkom Indonesia. Op het netwerk van Telkomsel kan gekozen worden voor simkaarten van de merken simPATI en Kartu As. Het grootste voordeel van Telkomsel is het wijdverbreide netwerk. Waar de andere aanbieders vooral goede netwerken hebben op Java en Bali, delen van Sumatra en Kalimantan en enkele grote steden op de andere eilanden, heeft Telkomsel praktisch in het hele land bereik. Telkomsel heeft vier concurrenten: Indosat, 3, AXIS en XL. Bij Indosat kan gekozen worden tussen simkaarten van de merken Mentari en IM3. Het oorspronkelijk uit Hongkong afkomstige bedrijf ‘3’ wordt in Indonesië uitgesproken als ‘Tri‘. AXIS en XL bieden simkaarten aan onder hun eigen merknamen.

Een winkeltje waar beltegoed en simkaarten verkocht worden.

Voor reizen buiten de gebaande paden is Telkomsel de enige optie. Op de bevolkingsrijke eilanden verschilt het per stad welk netwerk het beste is. In Jakarta wordt vaak gezegd dat het mobiele internet van ‘3’ het snelste is en op Lombok is XL populair.

Het kopen van een simkaart is makkelijk en goedkoop. Er zijn veel kleine stalletjes langs de straat waar ‘pulsa‘ en simkaarten verkocht worden, vaak te herkennen aan de spandoeken van de mobiele aanbieders. Een simkaart kost gewoonlijk niet meer dan 10.000 rupiah (€ 0,80). Een simkaart moet altijd eerst geregistreerd worden. Als je geen kennis hebt van de Indonesische taal, laat dit dan doen door de verkoper!

Beltegoed kopen en controleren

“U heeft nog 6.666 rupiah beltegoed. Dit is actief t/m 8 april 2012.”

Het opwaarderen van beltegoed op een Indonesische simkaart is eenvoudig. Zowel kleine winkeltjes en stalletjes als ook mini-supermarkten zoals Indomaret en Alfamart bieden beltegoed aan. Er zijn twee manieren van opwaarderen; door het kopen van een voucher met een code of door het beltegoed direct door de verkoper te laten overmaken. Deze tweede manier, ‘pulsa elektrik‘, is het meest gangbaar. Je schrijft je telefoonnummer op in een boek met het gewenste bedrag en de verkoper zorgt voor automatische opwaardering van je beltegoed. Wacht altijd eerst totdat je een bevestigings-sms krijgt alvorens te betalen.

Het kopen van een groot bedrag aan beltegoed is relatief goedkoper dan kleine opwaarderingen. Voor 5.000 rupiah aan beltegoed wordt vaak bijvoorbeeld 6.500 rupiah gevraagd, terwijl je bij het kopen van 100.000 rupiah beltegoed meestal juist korting krijgt.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de belangrijkste mobiele aanbieders van Indonesië, met daarbij de manier om het beltegoed te controleren en een indicatie van de prijs van een minuut bellen, een sms versturen en van een maand lang internetten (datalimiet ongeveer 1GB). De meeste providers bieden allerlei kortingen aan, bijvoorbeeld voor bellen in het weekend, bellen naar een nummer van dezelfde provider, langer dan 10 minuten bellen, enzovoort. (Gegevens mei 2013, geldig voor de regio Jakarta. Alle prijzen in rupiah. 1 euro is ongeveer 12.000 rupiah.)

* De prijs voor een sms bij ‘3’ is extra hoog, omdat je maximaal één sms per dag betaalt. Na die sms is sms’en de rest van de dag gratis.