Om als toerist naar Indonesië te gaan heb je een visum of een visumvrijstelling nodig. In dit artikel staan de opties beschreven. Als je langer dan 30 dagen in het land blijft kan het nodig zijn om bij een immigratiekantoor een visumverlenging aan te vragen. Hieronder wordt ook uitgelegd hoe je in bijvoorbeeld Jakarta, Jogjakarta of op Bali je visum kunt verlengen.

Inhoudsopgave

• Opties: toeristenvisa voor Indonesië
• Gebruik van een visumservice
• Proces van visumverlenging
• 60-dagen-visum verlengen, met sponsor
• Tips
• Locaties (immigratiekantoren)
• Overstay: langer blijven dan toegestaan

Opties: toeristenvisa voor Indonesië

Als je (als toerist) naar Indonesië reist zijn er in principe drie opties qua visum. In alle gevallen moet je paspoort op het moment van inreizen nog minimaal 6 maanden geldig zijn. De onderstaande regels gelden voor burgers van de meeste landen (in elk geval Nederland en België). Voor staatsburgers van ‘risicolanden’ (vooral in Afrika en het Midden-Oosten) gelden andere regels.

• A — Visumvrij: Verblijf je maximaal 30 dagen (29 nachten) in Indonesië, dan heb je geen visum nodig. Op het vliegveld (of eventueel de zeehaven of de landgrens) krijg je een stempel in je paspoort. Dit is gratis. Bij de immigratiecontrole kan men vragen om een bewijs (bijvoorbeeld een vliegticket) dat je inderdaad binnen 30 dagen het land zult verlaten.
• B — Visa-on-arrival: Net als de visumvrijstelling is de visa-on-arrival (VoA) geldig voor 30 dagen (29 nachten). Het verschil is dat de VoA eenmalig te verlengen is, en dat je dus maximaal 60 dagen kunt blijven (informatie over verlenging hieronder). Een VoA koop je bij aankomst op het vliegveld, vóórdat je naar de immigratiecontrole gaat. De prijs is 35 Amerikaanse dollar, maar je kunt ook met andere valuta betalen (zoals euro of rupiah) tegen de dan geldende wisselkoers. Op de grote luchthavens (in elk geval Jakarta en Bali) kun je ook met creditcard betalen.
• C — Visa bij de ambassade: Bij een Indonesische ambassade (bijvoorbeeld in Den Haag of Brussel) kun je een toeristenvisum aanvragen die meteen 60 dagen geldig is. Dit kost ongeveer € 50 per persoon. Dit type visum is in Indonesië maximaal vier keer te verlengen met 30 dagen, tot een totaal van maximaal 180 dagen. Voor deze verlengingen heb je in Indonesië een sponsor nodig (informatie over verlenging hieronder). Zie voor meer informatie en aanvraag de websites van de ambassades in Den Haag en in Brussel.

Je kunt meerdere visumvrijstellingen achter elkaar krijgen, als je tussendoor het land verlaat.

Alternatief: als je langer dan 30 dagen in Indonesië wilt blijven kun je, in plaats van opties B of C, ook meerdere keren gebruik maken van optie A. Je gaat dan dus visumvrij het land in, vertrekt binnen 30 dagen naar het buitenland en komt daarna opnieuw visumvrij het land in. Dit kan bijvoorbeeld door met een goedkope vlucht naar Singapore of Maleisië te vliegen, en meteen weer terug. Dit is een goede optie voor 1 of 2 keer, maar als je het vaker gaat doen kan de immigratiedienst moeilijk gaan doen (je kunt op deze manier niet onbeperkt in Indonesië blijven).

Gebruik van een visumservice

De uitleg hieronder gaat over het zelf doorlopen van het proces voor visumverlenging. Op plaatsen met veel toeristen (of expats), zoals Bali en Jakarta, kun je ook visumservices (visa agents) vinden die het proces (gedeeltelijk) voor je overnemen en vaak ook zorgen dat het proces sneller gaat. Zie bijvoorbeeld Visa Agent Bali, Visa4Bali en Rami Services (Jakarta, Jogjakarta en Bali). De kosten voor verlenging via een visumservice liggen gewoonlijk rond de 1 miljoen rupiah (€ 60), en hoger als je het proces wilt versnellen.

Proces van visumverlenging

Het immigratiekantoor in Denpasar op Bali.

Het proces van visumverlenging van de visa-on-arrival (VoA) in Indonesië kost ongeveer een week. Je moet drie keer, op drie verschillende werkdagen, naar het immigratiekantoor. Houd rekening met Indonesische feestdagen, dan zijn de immigratiekantoren gesloten. Het wordt aangeraden om minimaal 1 week en maximaal 2 weken voor het verlopen van je visum naar het immigratiekantoor te gaan.

Dag 1: aanvraag van de verlenging

Ga naar een van de immigratiekantoren (zie adressen onderaan dit artikel). Meestal is er een apart loket, een aparte ruimte of een aparte verdieping voor buitenlanders. Bij het loket krijg je een aantal aanvraagformulieren. Na het invullen van de formulieren (met zwarte inkt, neem zelf een zwarte balpen mee) kun je deze weer inleveren, samen met de volgende documenten: (1) je paspoort, (2) een kopie van je paspoort, (3) een kopie van je visum en (4) een kopie van je vliegticket als bewijs wanneer je het land verlaat.

Je krijgt nu een aanvraagbewijs met daarop je gegevens en de datum waarop je terug mag komen voor ‘dag 2’. Dit is gewoonlijk 2 tot 4 dagen later. Bewaar dit formulier goed! Het is namelijk ook het bewijs dat het immigratiekantoor jouw paspoort in bezit heeft.

Voordat je terugkomt op ‘dag 2’ moet je betaald hebben voor de visumverlenging. Het maakt niet uit of dat doet op die ‘dag 2’ of al eerder, dus je kunt het ook meteen doen op ‘dag 1’. De kosten voor visumverlenging zijn ongeveer 350.000 rupiah (€ 21,50), maar de precieze prijzen schijnen te verschillen per immigratiekantoor. Sommige immigratiekantoren hebben een betalingsloket, andere vragen je om te betalen bij een bank of postkantoor. In alle gevallen is het belangrijk om een betaalbewijs op papier te krijgen!

Dag 2: pasfoto’s en vingerafdrukken

Met je aanvraagbewijs en betaalbewijs ga je terug naar het immigratiekantoor. Na het inleveren van deze formulieren word je opgeroepen voor het maken van pasfoto’s en het nemen van vingerafdrukken. Nadat dit gebeurd is krijg je een nieuw bewijs, met daarop opnieuw een dag aangegeven dat je mag terugkomen (vaak weer 2 tot 4 dagen later).

Dag 3: paspoort ophalen

---

Visum van de ambassade verlengen, met sponsor

Het immigratiekantoor in Labuan Bajo op Flores.

Voor de verlenging van het visa-on-arrival (VoA, optie B) heb je geen sponsor nodig. Het proces zoals hierboven beschreven kun je zelf doorlopen. Voor de verlenging van een visum van de ambassade (optie C, in Indonesië bekend als ‘type 211’) heb je wel een sponsor nodig.

Het proces voor de verlenging van dit ‘type 211′ 60-dagen-visum is grotendeels hetzelfde als dat van een VoA. Zoals gezegd kun je dit visum vier maal met 30 dagen verlengen. Dit kan steeds bij hetzelfde immigratiekantoor, maar mag ook bij verschillende. De in te vullen formulieren zijn steeds bijna hetzelfde, maar niet precies: let dus op dat je het formulier voor de juiste (1e, 2e, 3e of 4e) verlenging krijgt. Als je meermaals naar hetzelfde immigratiekantoor gaat hoef je de volgende keren (waarschijnlijk) niet opnieuw pasfoto’s en vingerafdrukken te nemen.

Het grootste verschil tussen het proces van verlengen van een VoA en dat van een ‘type 211’ is dus dat je voor de laatste een sponsor nodig hebt. Iedere volwassen Indonesiër kan als sponsor optreden. Dit moet iemand zijn die woont in het werkgebied van het immigratiekantoor waar je de verlenging aanvraagt. Je mag dus bijvoorbeeld niet je visum verlengen in Zuid-Bali met een sponsor van Noord-Bali.

Net als jij zelf moet ook de sponsor enkele formulieren invullen. Deze moet ondertekenen bovenop een materai (een soort officiële postzegel). Het is het handigste als de sponsor bij het eerste bezoek (‘dag 1’) meegaat naar het immigratiekantoor, om meteen alle formulieren in te vullen. Je moet ook een kopie van de ID-kaart (KTP) of paspoort van de sponsor inleveren.

Let op! Het hier beschrevene gaat over een visum ‘type 211’ voor toeristen. Hetzelfde type visum kan ook gebruikt worden voor een ‘sociaal-cultureel bezoek’ of ‘sosial-budaya‘ (vaak gebruikt voor vrijwilligerswerk, uitwisselingsstudenten, en dergelijke). Bij een dergelijk visum moet je bij de aanvraag bij de ambassade al een sponsor hebben, en moet diezelfde persoon (of organisatie) bij elke verlenging de sponsor zijn. Bij verlenging van een toeristenvisum is dat dus niet nodig.

Hoe kom je aan een sponsor? Als je bij de ambassade een toeristenvisum hebt aangevraagd, heb je dus nog geen sponsor. Als je in Indonesië een vriend of familielid hebt kan die als sponsor optreden (indien diegene woont in het werkgebied van het immigratiekantoor). In andere gevallen kun je vaak bij je hotel of homestay vragen of een personeelslid daarvan als sponsor kan optreden. Een vergoeding van bijvoorbeeld 250.000 rupiah (€ 15,50) hiervoor betalen is redelijk. Een andere optie is natuurlijk om de visumverlenging via een visumservice te regelen, die vaak ook zorgen voor een sponsor.

---

Tips voor visumverlenging

• Wees niet verbaasd als het proces anders gaat dan als hierboven beschreven. Er zijn bijvoorbeeld immigratiekantoren zonder fotoservice, waarbij je dus je eigen pasfoto’s mee moet nemen. Zeker in kleinere immigratiekantoren gaat het proces ook nog wel eens niet precies zo als de wet dat voorschrijft.
• Neem een balpen mee met zwarte inkt. Blauwe inkt wordt niet geaccepteerd.
• Je moet van je paspoort, visum en vliegticket officieel elk één fotokopie meenemen. Het is echter verstandig om voor de zekerheid meer kopieën mee te nemen. Het is ook handig om de kopieën van je paspoort en visum tijdens het proces zelf bij je te houden, omdat je die dagen dus je paspoort kwijt bent.
• Op de formulieren moet je je adres in Indonesië (met telefoonnummer en emailadres) opschrijven. Neem dus deze gegevens van je hotel of andere onderkomen mee (bijvoorbeeld een visitekaartje).
• De openingstijden van immigratiekantoren zijn gewoonlijk van ongeveer 8:00 tot 16:00 (zie hieronder voor preciezere openingstijden). Veel kantoren gaan tussen de middag een uur dicht. Vanwege het vrijdaggebed duurt de middagpauze op vrijdagen vaak langer. Het is verstandig om altijd ’s ochtends vroeg (zeg maar voor 10:00) naar het immigratiekantoor te komen. Ook als het kantoor officieel ’s middags open is wil dat niet zeggen dat er ook echt iemand is die je kan helpen.
• “No shoes, no shirt, no service”: draag schoenen (geen slippers), een lange broek, en zorg dat je schouders bedekt zijn.

Locaties voor visumverlenging

Logo van het directoraat-generaal voor immigratie.

Er zijn meer dan 100 immigratiekantoren in Indonesië. In elk van de 34 provincies is er tenminste 1. Een volledig overzicht is te vinden op de website van de immigratiedienst. Hieronder een beknopt overzicht van enkele immigratiekantoren op gangbare/toeristische plaatsen (dit is dus geen volledig overzicht!). Voor meer informatie over de openingstijden, zie hierboven onder ‘tips’.

BALI
→ Jimbaran (tussen het vliegveld en Nusa Dua)
Jl. Perum Taman Jimbaran No. 1, Kuta Selatan 80361
Geopend maandag t/m vrijdag 8:00-16:00
→ Denpasar (6 km vanaf Sanur)
Jl. Panjaitan No.3, Denpasar 80234
Geopend maandag t/m donderdag 7:30-16:00; vrijdag 7:30-16:30
→ Singaraja (tussen Lovina en het centrum van Singaraja)
Jl. Seririt, Singaraja, Buleleng 81119
Geopend maandag t/m donderdag 7:30-16:00; vrijdag 7:30-16:30

BANDUNG
Jl. Surapati No. 82, Bandung 40122
Geopend maandag t/m donderdag 7:30-16:00; vrijdag 7:30-16:30

BOGOR
Jl. Jenderal A. Yani No. 65, Bogor 16161
Geopend maandag t/m vrijdag 8:00-16:00

JAKARTA
→ Centraal-Jakarta (in de wijk Kemayoran)
Jalan Merpati Blok B12 No.3, Jakarta Pusat 10720
Geopend maandag t/m donderdag 7:30-16:00; vrijdag 7:30-16:30
→ West-Jakarta (vlakbij de oude stad/station Jakarta Kota)
Jl. Pos Kota No. 4, Jakarat Barat 11110
Geopend maandag t/m donderdag 8:00-16:00; vrijdag 6:00-16:30
→ Zuid-Jakarta (bij halte ‘Imigrasi’ van TransJakarta lijn 6)
Jl. Warung Buncit Raya No. 207, Jakarat Selatan 12790
Geopend maandag t/m donderdag 8:00-16:00; vrijdag 8:00-16:30
→ Jakarta Airport (bij terminal 2 van Soekarno-Hatta Airport)
Jl. Bandar Udara Internasional Soekarno-Hatta (Jl. C3), Tangerang 19110
Geopend maandag t/m vrijdag 6:00-12:00

JOGJAKARTA
Jl. Solo KM 10, Sleman, Yogyakarta 55281 (vlakbij het vliegveld)
Geopend maandag t/m donderdag 7:30-16:00; vrijdag 7:30-16:30

LABUAN BAJO (Komodo/Flores)
Jl. Frans Nala, Labuan Bajo, Manggarai Barat 86554
Geopend maandag t/m vrijdag 8:00-16:00

LOMBOK
Jl. Udayana No.2, Mataram 83122
Geopend maandag t/m donderdag 8:00-16:00; vrijdag 8:00-16:30

MALANG (dichtstbijzijnd vanaf Bromovulkaan)
Jl. Panji Suroso No.3, Malang 65126
Geopend maandag t/m vrijdag 7:30-16:00

MANADO
Jl. 17 Agustus, Manado 95119
Geopend maandag t/m donderdag 7:30-16:00; vrijdag 7:30-16:30

MEDAN
→ Hoofdkantoor (in West-Medan, voor noordelijke helft van de stad)
Jl. Gatot Subroto KM 6,2 – No. 268 A, Medan 20123
Geopend maandag t/m donderdag 7:30-16:00; vrijdag 7:30-16:30
→ Polonia (in centrum van Medan, voor zuidelijke helft van de stad)
Jl. Mangkubumi No.2, Medan 20151
Geopend maandag t/m vrijdag 8:00-17:00

PEMATANG SIANTAR (dichtstbijzijnd vanaf Tobameer)
Jl. Raya Medan KM 11,5, Pematang Siantar 21154
Geopend maandag t/m vrijdag 7:30-16:00

Overstay: langer blijven dan toegestaan

Als je langer in Indonesië blijft dan is toegestaan moet je bij vertrek een boete betalen. Per dag overstay betaal je per 3 mei 2019 een boete van 1.000.000 rupiah (€ 63) bij de immigratiedienst op het vliegveld. Voorheen was de boete 300.000 rupiah, maar om het aantal overstayers te verminderen is het boetebedrag flink verhoogd.

Als je weet dat je bij vertrek een overstay hebt van enkele dagen, ga dan op tijd naar het vliegveld en zorg ervoor dat je de boete kunt betalen. Ze zullen vragen waarom je te lang bent gebleven, maar na betaling kun je in principe gewoon door.

Als je een overstay hebt van méér dan 60 dagen dan is de situatie anders. De immigratiedienst zal in dit geval nog meer vragen stellen, en heeft het recht een onderzoek in te stellen en je tijdens het onderzoek in hechtenis te nemen. Bij dit onderzoek wordt vooral gekeken of je niet illegaal gewerkt hebt in Indonesië (dan is het een misdaad en zijn je problemen nog veel groter). Bij een overstay van meer dan 60 dagen waarbij er geen misdaad gepleegd is word je het land uitgezet en op een zwarte lijst geplaatst, waarbij je (tijdelijk of permanent) het land niet meer in mag. Je betaalt gek genoeg in dit geval geen boete.

Als je overstay minder dan 60 dagen was, maar je kunt de boete niet betalen, geldt hetzelfde: je wordt het land uitgezet en op de zwarte lijst geplaatst.

Lees ook…

• Checklist: goed voorbereid op reis naar Indonesië ✅
• Plan je reis in Indonesië: welke bestemmingen?
• Aankomst en overstappen op Jakarta Airport
• Aankomst op Bali Airport (en taxi’s)