De Trans-Java-snelweg is een geplande tolweg van 1153 km van het uiterste westen naar het uiterste oosten van Java. Volgens planning is aan het einde van dit jaar 85% van de snelweg klaar, en kun je van Jakarta tot Surabaya geheel via snelweg rijden.
Aan het begin van de 19e eeuw werd de Grote Postweg aangelegd, de eerste doorgaande weg van het westen naar het oosten van Java. Nu wordt er gewerkt aan een snelweg (tolweg) over de volledige lengte van het westen naar het oosten van Java, over een lengte van ongeveer 1.150 kilometer: de Trans-Java-tolweg (Jalan Tol Trans Jawa) of Trans-Java-snelweg. Terwijl de eerste delen al in de jaren 80 geopend werden, gaat de ontwikkeling pas de afgelopen jaren echt snel. Zo is er in 2015 een traject van 116 km geopend en in 2016/2017 zijn er meerdere korte trajecten van samen meer dan 100 km geopend.
In dit jaar, 2018, wordt er naar verwachting zelfs meer dan 400 km aan nieuwe trajecten geopend! Mogelijk is de Trans-Java-snelweg aan het einde van dit jaar gereed vanaf Merak aan de westkust tot aan Probolinggo in Oost-Java, over een lengte van zo’n 980 kilometer. Alleen het meest oostelijke stuk, van Probolinggo tot de oostkust bij Banyuwangi, moet dan nog.
Overzicht
Status van de Trans-Java-snelweg in april 2018. Geplande en in aanbouw zijnde overige snelwegen staan niet op de kaart.
In de onderstaande tabel is de status aangegeven voor alle trajecten van de Trans-Java-snelweg, gesorteerd van west (Merak) naar oost (Banyuwangi). In de rest van dit artikel, onder de tabel, worden alle trajecten meer in detail beschreven.
| Traject | km | Status |
| Merak → Jakarta | 98 | ■ Voltooid in 1984 |
| Binnenring van Jakarta | 13 | ■ Voltooid tussen 1987 en 1996 |
| Jakarta → Cikampek | 73 | ■ Voltooid in 1988 |
| Cikopo → Palimanan | 116 | ■ Voltooid in 2015 |
| Palimanan → Kanci | 26 | ■ Voltooid in 1998 |
| Kanci → Pejagan | 35 | ■ Voltooid in 2010 |
| Pejagan → Pemalang | 58 | ■ Pejagan – Oost-Brebes (20 km) geopend in 2016 ■ Oost-Brebes – Pemalang (38 km) opent voorjaar 2018 |
| Pemalang → Batang | 39 | ■ Geplande opening najaar 2018 |
| Batang → Semarang | 75 | ■ Geplande opening najaar 2018 |
| Stadssnelweg Semarang | 14 | ■ Voltooid tussen 1988 en 1998 |
| Semarang → Solo | 73 | ■ Semarang – Ungaran (16 km) geopend in 2011 ■ Ungaran – Bawen (11 km) geopend in 2014 ■ Bawen – Salatiga (17 km) geopend in 2017 ■ Salatiga – Kartasura (29 km) geplande opening najaar 2018 |
| Solo → Ngawi | 90 | ■ Opent voorjaar 2018 |
| Ngawi → Kertosono | 87 | ■ Ngawi – Wilangan (50 km) geopend in maart 2018 ■ Wilangan – Kertosono (37 km) geplande opening december 2018 |
| Kertosono → Mojokerto | 40 | ■ Kertosono – Jombang (15 km) geopend in 2014 ■ Jombang – West-Mojokerto (20 km) geopend in 2017 ■ West-Mojokerto – Oost-Mojokerto (5 km) geopend in 2016 |
| Mojokerto → Surabaya | 37 | ■ Oost-Mojokerto- Krian (20 km) geopend in 2016 ■ Krian – Sepanjang (15 km) geopend in 2017 ■ Sepanjang – Waru (2 km) geopend in 2011 |
| Surabaya → Porong | 20 | ■ Voltooid in 1993 |
| Porong → Gempol | 10 | ■ Voltooid in 1993 (6 km), vernietigd in 2006, herbouwd in 2015 (10 km) |
| Gempol → Pasuruan | 32 | ■ Gempol – Rembang (14 km) geopend in 2017 ■ Rembang – Pasuruan (7 km) geplande opening najaar 2018 ■ Pasuruan – Grati (11 km) geplande opening eind 2018 |
| Pasuruan → Probolinggo | 46 | ■ Grati – Probolinggo (32 km) opent mei 2018 ■ Probolinggo – Gending (14 km) geplande opening 2018 |
| Probolinggo → Banyuwangi | 173 | ■ Begin bouw 2018, geplande opening 2020 |
| Totaal | 1153 | ■ Gereed: 608 km* ■ Opening 2018: 372 km ■ Later: 173 km |
| * Inclusief 50 km geopend in maart 2018 |
Merak-Jakarta
Tolpoort in Merak: het westelijke eindpunt van de Trans-Java-snelweg.
De tolweg van Jakarta via de voorstad Tangerang naar de havenstad Merak was de tweede snelweg die in Indonesië werd aangelegd, na die van Jakarta naar Bogor (geen onderdeel van de Trans-Java-snelweg). De tolweg Jakarta-Merak werd gebouwd tussen 1981 en 1984. Rondom Jakarta en Tangerang is de snelweg zesbaans, op sommige plekken achtbaans, verder naar het westen vierbaans. Bij Merak eindigt de snelweg in de buurt van de haven waar de veerboten tussen de eilanden Java en Sumatra varen. Dit is dus het westelijke eindpunt van de Trans-Java-snelweg.
Ringwegen van Jakarta
Knooppunt Semanggi in de binnenring van Jakarta, bij het zakendistrict.
De Trans-Java-snelweg loopt door Jakarta en volgt daarbij een stuk van de binnenring van de stad. De gehele binnenring van Jakarta (Lingkar Dalam) is gebouwd tussen 1987 en 1996 heeft een lengte van 46 kilometer. Het stuk tussen knooppunt Tomang (waar de snelweg Jakarta-Merak begint) en knooppunt Cawang (waar de snelweg Jakarta-Cikampek begint) vormt de westelijke en zuidelijke ringweg en is 13 kilometer lang. Omdat Jakarta een enorme stad is, is er tussen 1995 en 2017 ook een tweede ringweg gebouwd: de buitenring (Lingkar Luar of JORR, Jakarta Outer Ring Road) van in totaal 64 km lang. Inmiddels wordt er ook gewerkt aan een tweede buitenring (JORR2) van 110 km lang. Voor zowel de JORR als de JORR2 geldt dat er geen noordelijk gedeelte is, omdat daar de zee ligt.
Jakarta-Cikampek
Tolweg Jakarta-Cikampek bij Bekasi. In de middenberm wordt er gewerkt aan pilaren voor een dubbeldeks-snelweg. De pilaren links zijn voor een tramlijn (LRT).
De tolweg van Jakarta naar Cikampek (soms afgekort tot Jakpek) was de derde tolweg van Indonesië, direct na die tussen Jakarta en Merak. De tolweg loopt van Oost-Jakarta via de steden Bekasi en Karawang naar het stadje Cikampek over een lengte van 73 km. Het eerste stuk is zeer druk en grotendeels acht- of zelfs tienbaans. Verder naar het oosten versmalt het naar zesbaans. Omdat de tolweg zo druk is wordt er gewerkt aan een grote fly-over om de snelweg over een lengte van 37 km dubbeldeks te maken, vanaf Cikunir (het knooppunt met de JORR) tot aan West-Karawang. Dit project wordt Jakarta-Cikampek II Elevated genoemd. Net voor Cikampek splitst de weg in tweeën. Vanaf hier gaat de tolweg Purbaleunyi in zuidelijke richting naar Bandung (voltooid in 2005). Rechtdoor vervolgt de Trans-Java-snelweg zich, sinds het volgende traject ‘Cipali‘ in 2015 werd geopend.
Cikopo-Palimanan
De tolweg Cipali vlakbij het westelijke uiteinde bij Cikopo/Cikampek.
De weg Jakarta-Cikampek eindigt iets voorbij Cikampek (regentschap Karawang) bij het dorpje Cikopo (regentschap Purwakarta). Het was de regent van Purwakarta dan ook een doorn in het oog dat er altijd over Cikampek gesproken werd als eindpunt. Bij de opening van het volgende tracé Cikampek-Palimanan werd er dan ook geprotesteerd, en de naam werd gewijzigd in Cikopo-Palimanan (afgekort tot Cipali). Deze tolweg loopt grotendeels door relatief dunbevolkt gebied over een lengte van 116 km langs onder andere het stadje Subang. Het weggedeelte eindigt bij het dorp Palimanan aan de westkant van de stad Cirebon. Hier sluit ook de hoofdweg Bandung-Cirebon op de weg aan.
Palimanan-Kanci-Pejagan-Pemalang
Van 2016 tot 2018 moest al het verkeer de afrit Brebes nemen. Vanaf voorjaar 2018 gaat de snelweg verder naar Pemalang (rechts op de foto). Bron: Adriansyah Yasin op Flickr.
De tolweg Palimanan-Kanci is een soort bypass van de stad Cirebon, over een lengte van 26 km. Dit stuk weg werd al gebouwd tussen 1990 en 1998, dus veel eerder dan de stukken ten westen en oosten ervan. Het volgende stuk, van Kanci (bij Cirebon in West-Java) naar Pejagan (bij Brebes in Midden-Java), is 35 km lang en werd geopend in 2010.
Het traject van Pejagan naar Pemalang is 58 km lang en leidt langs de vrij grote stad Tegal. De bouw van dit stuk tolweg begon in 2014. Het eerste stuk langs het stadje Brebes (20 km) werd al geopend in juni 2016, net op tijd voor de mudik rondom het Suikerfeest. De tolpoortjes bij de afrit Oost-Brebes, die ineens het eindpunt was van de tolweg van Jakarta naar Midden-Java, konden de grote stroom auto’s echter niet aan, en sommigen stonden tot wel 20 uur in de file bij de afrit. Deze gebeurtenis vond plaats in dezelfde tijd als het Brexit-referendum in het VK, en werd in Indonesië ook wel de Brexit-gebeurtenis (van Brebes Exit) genoemd. Het gedeelte van Oost-Brebes tot Pemalang (38 km) opent in het voorjaar van 2018.
Pemalang-Batang-Semarang
Werkzaamheden tussen Batang en Semarang, maart 2018.
De tracés Pemalang-Batang en Batang-Semarang zijn in aanbouw sinds 2016. Het werk is inmiddels voor ongeveer driekwart klaar. Het is de bedoeling dat de tolwegen in juni 2018 tijdelijk open gaan voor het vele verkeer rondom het Suikerfeest. De weg is dan nog niet geheel klaar; zo zal er nog niet overal geasfalteerd zijn en staan nog niet alle verkeersborden er. Later dit jaar zou de tolweg dan helemaal klaar moeten zijn. De tolweg loopt langs de stad Pekalongan, en sluit in het oosten aan op de stadssnelweg van Semarang.
Stadssnelweg van Semarang
De stadssnelweg van Semarang is voltooid in 1998. Het bestaat uit een knooppunt in Zuid-Semarang met drie takken: naar het noordwesten, naar het noordoosten en naar het zuiden. De tak naar het noordwesten (8,5 km) sluit straks aan op de snelweg vanuit Batang (en Jakarta). De tak naar het zuiden (5,5 km) sluit aan op de tolweg in de richting van Solo. De tak naar het noordoosten zou ooit kunnen aansluiten op een snelweg naar Jepara en verder langs de noordkust, maar dit is geen onderdeel van het plan voor de Trans-Java-snelweg.
Semarang-Solo
Een brug van 879 m lang bij Lemah Ireng, tussen Semarang en Solo.
Bij Semarang buigt de Trans-Java-snelweg af van de west-oost-richting, en loopt een stukje naar het zuiden, richting Solo. Het traject van het zuidelijke uiteinde van de stadssnelweg van Semarang tot aan Kartasura, aan de westzijde van Solo, is 73 km lang. Het bestaat uit 5 deelprojecten, waarvan de eerste drie geopend werden in 2011, 2014 en 2017. De laatste twee delen, van Salatiga tot aan Kartasura, openen naar verwachting in september 2018. Daarvoor gaat de snelweg in juni 2018 al tijdelijk open voor het vele verkeer rondom het Suikerfeest. Waar de hele snelweg van Merak tot aan Semarang door het laagland gaat, gaat de snelweg van Semarang naar Solo door heuvelachtig gebied. Er moesten dan ook allerlei grote bruggen worden gebouwd over de dalen heen. Het is de bedoeling dat er op korte termijn ook wordt begonnen aan de bouw van twee aftakkingen van deze weg: een snelweg van Bawen via Magelang naar Jogjakarta (ten westen van de vulkaan Merapi), en een snelweg van Kartasura naar Jogjakarta (ten oosten van de Merapi).
Solo-Ngawi-Kertosono
President Joko Widodo bij de opening van het traject Ngawi-Wilangan (maart 2018). De hectometerpaal laat km 602 zien. Dit is de afstand vanaf knooppunt Cawang in Jakarta.
De snelweg Solo-Ngawi (soms afgekort als Sowi) begint in Kartasura, ten westen van Solo, en loopt via de noordzijde van Solo, het stadje Sragen en de grens van Midden-Java en Oost-Java naar het stadje Ngawi. Vanaf 2009 was er al begonnen met de bouw van enkele bruggen, maar pas de laatste jaren is er hard gewerkt aan het hele traject. De snelweg gaat open in het voorjaar van 2018.
Het volgende gedeelte, van Ngawi naar Kertosono, bestaat uit twee segmenten. Het gedeelte van Ngawi langs de noordkant van de stad Madiun naar Wilangan (50 km) is op 29 maart 2018 officieel geopend door president Joko Widodo. Het tweede deel, van Wilangan naar Kertosono (37 km), is nog niet helemaal klaar. Ook dit traject gaat waarschijnlijk in juni 2018 tijdelijk open voor het Suikerfeest. De echte opening staat nu gepland voor december 2018.
Kertosono-Mojokerto-Surabaya
Tolpoort Penompo (Oost-Mojokerto) vlak voor de opening in 2016.
Het tolwegtraject tussen Kertosono en Mojokerto (40 km) was opgeknipt in drie delen. De bouw begon in 2007, en de drie delen werden geopend in 2014, 2016 en 2017. Op 10 september 2017 werd de hele weg officieel geopend door president Joko Widodo.
Het volgende gedeelte van in totaal 36 km loopt van Mojokerto naar Surabaya. De tolweg heet officieel Tol Surabaya-Mojokerto en wordt ook wel afgekort als Sumo. De bouw van de weg begon tegelijk met die tussen Kertosono en Mojokerto in 2007. Het meest oostelijke stukje, vanaf knooppunt Waru ten zuiden van Surabaya zo’n 2 km naar het westen, werd al in 2011 geopend. Het westelijke stuk, van Oost-Mojokerto tot Krian (19 km) volgde in 2016. Het tussenstuk (15 km) was klaar in 2017 en op 19 december van dat jaar werd de hele weg officieel geopend.
Bij knooppunt Waru, zo’n 12 km ten zuiden van het centrum van Surabaya, sluit de bovengenoemde weg aan op de tolweg Surabaya-Porong (naar het noorden en zuiden) en de tolweg Waru-Juanda (naar Surabaya’s vliegveld Juanda in het oosten).
Surabaya-Porong-Gempol
Een oud stuk snelweg bij Porong, dat door de moddervulkaan niet meer als zodanig gebruikt wordt.
De snelweg Surabaya-Gempol werd gebouwd tussen 1986 en 1993, van Noord-Surabaya in zuidelijke richting langs de westkant van de stad en de voorstad Sidoarjo tot aan het dorp Gempol. Het gedeelte dat onderdeel is van de Trans-Java-snelweg begint bij knooppunt Waru.
In 2006 barstte bij Porong (regentschap Sidoarjo) een moddervulkaan uit. Deze ramp (genaamd Lusi) heeft 15 dorpen weggevaagd, en ook een deel van de snelweg Surabaya-Gempol. De uitbarsting, die nog steeds continu doorgaat, heeft geleid tot een enorm moddergebied. De zuidelijke 6 kilometer van de snelweg kan daardoor niet meer gebruikt worden, en de snelweg is hernoemd tot Surabaya-Porong. Voor het traject Porong-Gempol is een nieuwe weg gebouwd, met een omweg om het moddergebied heen. Een deel daarvan (3,5 km) is uitgevoerd als autosnelweg, maar de rest is normale vierbaansweg. Eigenlijk is dit dus een korte onderbreking van de Trans-Java-snelweg.
Gempol-Pasuruan-Probolinggo
Bij Gempol buigt er een snelweg af naar het zuiden, naar Pandaan. De verlenging van deze weg tot aan de stad Malang moet nog dit jaar zijn afgerond. De Trans-Java-snelweg zelf vervolgt zijn weg in oostelijke richting. De tolweg Gempol-Pasuruan is opgeknipt in drie delen. Het eerste deel van 14 kilometer was klaar in 2017. Het tweede deel tot aan het stadje Pasuruan (7 km) is naar verwachting klaar rond augustus, en het derde deel voorbij Pasuruan (11 km) aan het einde van het jaar 2018.
Verder naar het oosten is de tolweg Paspro, van Pasuruan (eigenlijk Grati net ten oosten van Pasuruan) naar Probolinggo (eigenlijk Gending net ten oosten van Probolinggo). De hele weg wordt 46 km lang, waarvan de westelijke 32 km (van Grati tot Probolinggo) naar verwachting in mei 2018 open gaat. Het laatste stuk van 14 km is nog iets minder gevorderd, maar de hoop is dat ook dat gedeelte nog voor het einde van 2018 klaar is.
Probolinggo-Banyuwangi
De doorgaande weg Probolinggo-Banyuwangi zoals die nu nog is: tweebaans en op sommige plekken direct aan zee. Bron: Google Streetview.
Het meest oostelijke stuk van de Trans-Java-snelweg is nog het minst ver gevorderd. De bouw is begonnen in 2018 en volgens de plannen moet het in de loop van 2020 klaar zijn. Volgens de plannen krijgt deze tolweg een lengte van 173, vanaf Gending bij Probolinggo langs de noordkust voorbij Situbondo, en dan een stukje zuidwaarts langs de oostkust. Het eindpunt van de weg is Ketapang aan de noordkant van Banyuwangi. Dit is ook de locatie van de haven waar de veerboten naar Bali vertrekken.
In de Archipel 
>
Ik vind Jokowi de allerbeste president die Indonesië ooit heeft gekend. Daar moet het Indonesische volk zeer zuinig op hem zijn, zij zullen nooit een betere krijgen als hem.Hij is voor de vooruitgang in Indonesië en dat vind ik helemaal super. Ik wens Jokowi het allerbeste.