Grote delen van Indonesië zijn zeer bergachtig. Het land is onderdeel van de ‘Ring van Vuur’ van de Grote Oceaan, met als gevolg dat er talloze vulkanen zijn op Sumatra, Java, de Kleine Soenda-eilanden, Noord-Sulawesi en een deel van de Molukken. Naast de vulkanen zijn er ook allerlei ‘gewone’ bergketens, onder andere op Kalimantan, Sulawesi, de Molukken en vooral Papoea: in deze laatste regio zijn bergen te vinden van bijna 5 km hoog!

Inhoudsopgave

• Top 13: bergen in Papoea
• 14 t/m 43: bergen in Indonesië hoger dan 3000 meter
• Hoogste bergen per Indonesische provincie

Top 13: bergen in Papoea

De gehele top 13 van hoogste bergen van Indonesië is te vinden in de provincie Papoea, de meest oostelijke provincie van Indonesië op het eiland Nieuw-Guinea. Het gebergte dat van west naar oost over het eiland Nieuw-Guinea loopt is het hoogste gebergte tussen de Himalaya en de Andes. Aan de Indonesische zijde van het eiland heet dit gebergte Maokegebergte (vroeger Sneeuwgebergte), van west naar oost onder te verdelen in Sudirmangebergte (vroeger Nassaugebergte en Carstenszgebergte), Jayawijayagebergte (vroeger Oranjegebergte) en Sterrengebergte.

Sneeuw en ijs op de Puncak Jaya

De hoogste berg van Papoea, en dus ook van Indonesië, is de Puncak Jaya met een hoogte van 4.884 meter. Dit is ook de hoogste berg ter wereld op een eiland, en onderdeel van de ‘Seven Summits‘, de hoogste bergen van de zeven continenten (waarbij Nieuw-Guinea gerekend wordt tot het Australische continent). Door de Nederlanders werd de berg de Carstenszpyramide genoemd, naar ontdekkingsreiziger Jan Carstensz die in 1623 in de verte gletsjers op het eiland Nieuw-Guinea had gezien. Hij werd hierom belachelijk gemaakt, omdat men het onmogelijk achtte om zo dicht bij de evenaar sneeuw te zien. Pas in de 19e eeuw werd bevestigd dat er toch echt gletsjers waren, en in 1909 werd de eeuwige sneeuw van de berg voor het eerst bereikt, door een expeditie onder leiding van Hendrikus Albertus Lorentz. Het nationaal park rondom de berg heet nu nog steeds Nationaal Park Lorentz.

De volgende drie toppen op de lijst, die elk meer dan 4.800 meter hoog zijn, zijn allemaal onderdeel van hetzelfde gebergte (het Sudirmangebergte) als de Puncak Jaya. De op een na hoogste losstaande berg van Indonesië is de Puncak Mandala in het Jayawijayagebergte. Sommige bergen in de onderstaande lijst zijn zo slecht toegankelijk dat er weinig onderzoek gedaan is, en ze hebben niet eens allemaal een officiële Indonesische naam. Er zijn ook enkele pieken waarvan de hoogte waarschijnlijk nooit gemeten is.

Tot 1815 was ook de vulkaan Tambora op het eiland Sumbawa hoger dan 4.000 meter: volgens schattingen ruim 4.300 meter. Toen vond echter een enorme vulkaanuitbarsting plaats waardoor deze berg zichzelf opblies, en de hoogte verminderd werd tot 2.850 meter. Het boek De schaduw van Tambora van Philip Dröge beschrijft deze vulkaanuitbarsting en de gevolgen.

14 t/m 43: hoger dan 3000 meter

Na de hoge bergen van meer dan 4.000 meter in Papoea volgt er een veel gevarieerder rijtje bergen tussen de 3.000 en 4.000 meter hoog, op verschillende Indonesische eilanden. In tegenstelling tot de bergen van Papoea zijn de bergen op de meeste andere eilanden vooral vulkanen.

De Kerinci torent ver boven de omgeving uit.

De hoogste berg buiten Papoea is de vulkaan Kerinci (3.805 m) op het eiland Sumatra. Dit is daarmee ook de hoogste vulkaan van Indonesië. De berg is deel van het Barisangebergte dat zich uitstrekt over de gehele lengte van Sumatra.

Behalve de hoogste berg van Sumatra staan in de onderstaande lijst ook de hoogste bergen van de eilanden Lombok (Rinjani, 3.727 m), Java (Semeru, 3.677 m), Sulawesi (Rantemario, 3.478 m), Bali (Agung, 3.031 m) en Seram (Binaiya, 3.027 m). Die laatste is daarmee ook de hoogste berg van de Molukken. Het enige van de vijf grote eilanden van Indonesië die niet in de lijst staat is Kalimantan (Borneo). Ook dat eiland heeft echter een hoge berg: de Kinabalu met 4.095 meter hoogte ligt in het Maleisische deel van Borneo.

Hoogste bergen per Indonesische provincie

Van de 34 Indonesische provincies heeft er één bergen hoger dan 4.000 meter: Papoea. Verder hebben 12 provincies tenminste een berg hoger dan 3.000 meter. Er zijn maar twee provincies die geen enkele berg hoger dan 1.000 meter hebben: de eilandenprovincie Banka-Billiton en de hoofdstedelijke regio Jakarta.

* Kerinci ligt op de grens van de provincies West-Sumatra en Jambi. Halimun ligt op de grens van Banten en West-Java. Merapi ligt op de grens van Jogjakarta en Midden-Java. Bukit Raya ligt op de grens van West- en Midden-Kalimantan. Tentolomatinan ligt op de grens van Gorontalo en Midden-Sulawesi.

Lees ook…

• De 70 grootste eilanden van Indonesië
• Vulkanen beklimmen in Indonesië: Java
• Krakatau 1883 (deel 1): de eerste berichtgeving