Het regentschap Donggala (Kabupaten Donggala) ligt in het westen van Midden-Sulawesi. Donggala was ooit een belangrijke handelshaven. Tegenwoordig is het een plattelandsregio rondom de stad Palu, langs de westkust van het eiland Sulawesi. In 2018 werd de regio getroffen door een zware aardbeving en tsunami. Dit artikel gaat niet over de aardbeving maar over het gebied zelf.
Dit artikel is onderdeel van de “Ontdek de archipel“-serie over de steden en regentschappen van Indonesië. De artikelen in deze serie zijn niet bedoeld als encyclopedie, maar als overzicht van interessante feiten en achtergronden over de regio’s van Indonesië en hun ‘claim to fame‘: waar staat de stad of het regentschap bekend om en waarom zou je er op bezoek gaan?
Ontdek…
■ …de ligging (plaatsbeschrijving)
■ …het landschap (natuur en bebouwde omgeving)
■ …de bevolking (demografie en cultuur)
■ …de symbolen (bijv. het wapen en betekenis van de naam)
■ …de geschiedenis (gebeurtenissen in de regio)
■ …de bezienswaardigheden (toerisme)
■ …hoe je er komt (bereikbaarheid)
Ontdek de ligging
Locatie van Donggala aan de westkust van Sulawesi.
Het regentschap Donggala ligt in het westen van de provincie Midden-Sulawesi. Het strekt zich als lang en smal regentschap uit langs de westkust van het eiland Sulawesi, aan de ‘Zeestraat Makassar’. Van noord naar zuid is het regentschap zo’n 250 kilometer lang, terwijl het van west naar oost op de meeste plekken maar 10 à 20 km breed is. Met een landoppervlakte van zo’n 10.500 km² is Donggala ongeveer net zo groot als de Nederlandse provincies Overijssel, Gelderland en Limburg samen.
Het regentschap bestaat uit twee losse delen. Tussen beide delen ligt in het midden de provinciehoofdstad Palu, en de baai van Palu. Behalve aan Palu grenst het regentschap Donggala aan de oostkant aan de regentschappen Toli-Toli, Parigi Moutong en Sigi. Aan de zuidwestkant ligt het regentschap Noord-Mamuju (provincie West-Sulawesi). En aan de westkant ligt zoals gezegd de zee: de Zeestraat Makassar. De evenaar kruist het regentschap Donggala: die loopt net ten noorden van het schiereiland Balaesang in het noordelijke deel van het regentschap. Sulawesi heeft ook een ‘evenaarmonument’, maar die staat in het naburige regentschap Parigi Moutong. Donggala ligt hemelsbreed zo’n 1.550 km ten noordoosten van de Indonesische hoofdstad Jakarta.
Ontdek het landschap
Zicht vanaf de berg Gawalise in het zuiden van Donggala, richting de stad en baai van Palu.
Donggala heeft een lange kustlijn langs de Zeestraat Makassar. Het grootste deel van het regentschap is heuvel- of bergachtig, met heuvels die oprijzen vanaf de kust. Alleen rond sommige baaien is het landschap enigszins vlak. De hoogste berg van het regentschap is de Fuyul Sojol aan de noordoostgrens, met een hoogte van 2.890 meter. Ook in het zuidelijke deel van Donggala zijn enkele bergen met een hoogte van meer dan 2.000 meter.
Voor de kust van Donggala liggen enkele kleine eilanden. Het grootste eiland is Maputi aan de noordwestkant, maar groot is relatief: het eilandje is ongeveer 3 bij 1,5 kilometer. De meeste eilandjes zijn of onbewoond of ze hebben een kleine vissersgemeenschap. Sommige eilandjes zijn enigszins toeristisch, waaronder het eiland Pasoso, dat vroeger door de Nederlanders Zuidwachter genoemd werd.
Langs de hele westkust van het noordelijke deel van Donggala loopt een hoofdweg: de doorgaande weg van Palu naar Toli-Toli.
Donggala is vrij dunbevolkt en het landschap bestaat grotendeels uit natuur, bos en landbouwgebied. Ongeveer 30% van het grondgebied van Donggala is bosgebied, waarvan ruim de helft is aangewezen als productiebos en de rest grotendeels als beschermd bosgebied. Omdat het regentschap zo bergachtig is, is er relatief weinig ruimte voor landbouw. Er wordt, zoals bijna overal in Indonesië, vrij veel rijst verbouwd. Belangrijke gewassen zijn verder onder andere kokosnoot, cacao, palmolie en mais. Donggala heeft ook een vrij grote veeteeltsector, met vooral runderen, geiten en kippen. Langs de kust is visserij een belangrijke inkomstenbron voor de bevolking.
Verspreid over het regentschap, vooral aan de kust, zijn dorpen te vinden. In het bergachtige binnenland zijn bijna geen wegen en ook geen dorpen. De grootste dorpen en stadjes liggen allemaal in het gebied aan de kust rondom de provinciehoofdstad Palu. Het grootste stadje is Banawa, tevens de ‘hoofdstad’ van het regentschap (het oorspronkelijke stadje Donggala is nu onderdeel van Banawa).
Ontdek de bevolking
Het regentschap Donggala heeft 294.000 inwoners.[1] Het gebied is daarmee vrij dunbevolkt, met gemiddeld ruim 50 mensen per vierkante kilometer. De gebieden rondom provinciehoofdstad Palu zijn dichter bevolkt, met bijvoorbeeld in het district Banawa meer dan 300 mensen per vierkante kilometer. Het dunst bevolkte gedeelte van het regentschap is het bergachtige uiterste zuiden, waar de districten Rio Pakawa en Pinembani maar ongeveer 20 mensen per vierkante kilometer hebben.[2]
Traditionele kleding van het Kaili-volk bij een bruiloft.
De bevolking van Donggala bestaat uit allerlei verschillende bevolkingsgroepen. De grootste groep, en de oorspronkelijke bevolking van het zuidelijke deel van Donggala rondom de stad Palu, is het Kaili-volk. Zij spreken het Kaili, een van de Celebestalen. Meer naar het noorden zijn er kleinere bevolkingsgroepen, waaronder de Pendau, Balaesang en Dampelas. Langs de kust zijn er verspreid enkele dorpen waar Boeginezen wonen. De meeste mensen in Donggala spreken thuis hun eigen taal, zoals Kaili of Boeginees. Nagenoeg iedereen spreekt echter ook de nationale taal Indonesisch. De meerderheid van de bevolking van Donggala moslim, en er is een protestantse minderheid van zo’n 10% van de bevolking.
Donggala is een arm gebied. De armoedegrens is vastgesteld op 291.000 rupiah (€ 16,50) per persoon per maand, en zo’n 55.000 mensen (19%) vallen onder die grens.[3] Ook het onderwijsniveau is relatief laag: maar 57% van de jongeren van 15 tot 18 jaar gaat nog naar school.[4]
Acteur Ray Sahetapy uit Donggala.
Donggala heeft geen heel beroemde inwoners. Een vrij bekende persoon geboren in het regentschap is de islamgeleerden Ali Yafie (geboren in 1926), een deskundige op het gebied van islamitische jurisprudentie en van 1990 tot 2000 de voorzitter van de hoogste raad van geestelijken in Indonesië (Majelis Ulama Indonesia). Misschien nog bekender is acteur Ray Sahetapy. Hij was geboren in Donggala in 1957, en heeft inmiddels in meer dan 50 bioscoopfilms gespeeld, waaronder de martialartsfilm The Raid uit 2011 die ook internationaal succes had.
Ontdek de symbolen
Het regentschap Donggala is genoemd naar het stadje Donggala aan de westkant van de baai van Palu. Ooit was dit een belangrijke handelshaven, en de hoofdstad van een groot deel van westelijk Sulawesi. Het wapen van Donggala stamt nog uit een tijd dat het regentschap veel groter was. Het wapen heeft veel elementen die gebruikelijk zijn in Indonesische wapens: rijst en katoen staat voor economische voorspoed, de wapens staan voor kracht en de ster bovenaan staat voor het geloof in god. De kleuren blauw en geel staan voor de zee en het land: de lange kustlijn van Donggala. Het motto dat onderaan het wapen staat is “Roso Risi Rasa”. In de lokale Kaili-taal betekent dat ‘sterk, veerkrachtig en welvarend’.
Ontdek de geschiedenis
Het huis van de koning van Banawa aan het begin van de 20e eeuw.
Donggala is eeuwenlang een belangrijke handelshaven geweest, vanaf de tijd van de lokale koninkrijken tot in de Nederlandse tijd. De lokale Kaili-bevolking stond bekend om de zijden kleding die gemaakt werd, en de zeilschepen van de Boeginezen kwamen dan ook geregeld naar Donggala om te handelen in zijde. Ook kopra (gedroogd vruchtvlees van kokosnoten) was een handelsproduct dat de bevolking van Donggala. Vanaf de 16e eeuw was Donggala de hoofdstad van het regionale koninkrijk Banawa.
Toen de Nederlanders in het gebied aan de macht kwamen werden allerlei koninkrijkjes samengevoegd, en Donggala werd de hoofdstad van een ‘afdeling‘ van het koloniale bestuur. Deze afdeling, met de naam Donggala of ook wel Palosbaai (baai van Palu), was veel groter dan het huidige regentschap: het omvatte ook onder andere Palu, Parigi Moutong en Toli-Toli.
Het schip de Van Imhoff in de haven van Donggala, begin 20e eeuw (bron: Tropenmuseum).
Ook na de Indonesische onafhankelijkheid was Donggala eerst nog een grote en belangrijke regio. Daar kwam verandering in vanaf 1964, toen de provincie Midden-Sulawesi werd opgericht en niet Donggala maar Palu als hoofdstad werd aangewezen. Het regentschap Donggala besloeg eerst nog een vrij groot deel van die provincie, maar langzamerhand zijn delen afgesplitst tot wat er nu van over is.
In 1978 werd de haven Pantoloan van Palu geopend, aan de overkant van de baai. Daardoor verloor Donggala ook het belang als overslag- en passagiershaven. Zo heeft Donggala dus een ontwikkeling doorgemaakt van een van de belangrijkste plaatsen van het eiland Sulawesi, tot een doorsnee regentschap zonder al te veel economisch of politiek belang.
In september 2018 werd Donggala getroffen door een zware aardbeving. Het epicentrum van deze beving, met een kracht van 7,4 op de schaal van Richter, lag in het district Sirenja in het noordelijke deel van Donggala. De aardbeving zorgde voor een tsunami aan de kust van de stad Palu en de gedeelten van Donggala rondom de baai van Palu. Per 2 oktober 2018 wordt er gesproken over duizenden doden. Doordat Donggala bergachtig en dunbevolkt is en veel voorzieningen door de beving zijn verwoest, kan de schade nog niet goed opgenomen worden.
Ontdek de bezienswaardigheden
Pusat Laut, Donggala.
Net als de rest van Midden-Sulawesi is Donggala nauwelijks toeristisch. Zowel Indonesische als internationale toeristen komen er weinig. Het gebied rondom Palu, zoals de stranden, wordt wel bezocht door de inwoners van deze stad, maar voor de rest zijn het vooral avonturiers die Donggala aandoen, bijvoorbeeld op doorreis tussen Makassar en Manado.
De bekendste stranden van Donggala zijn die ten noordwesten van Palu, waaronder het strand Tanjung Karang (letterlijk ‘rotskaap’). Bij de stranden in deze omgeving zijn ook toeristische faciliteiten zoals hotels een eethuisjes. Bekend is ook Pusat Laut (letterlijk ‘zeecentrum’), een soort ‘waterput’ van 10 meter breed met helder blauw zeewater, zo’n 500 meter van het strand.
Behalve de stranden is ook bergbeklimmen een optie in Donggala. De hoogste berg Fuyul Sojol wordt niet vaak beklommen, maar de bergen Bulu Nti en Gawalise aan de westkant van Palu zijn populairder.[5]
Ontdek hoe je er komt
Zoals aangegeven ligt Donggala ten noorden en zuid(west)en van de provinciehoofdstad Palu. Palu heeft een middelgrote luchthaven, genaamd Mutiara SIS Al-Jufrie Airport, met meerdere vluchten per dag van en naar Jakarta en Makassar, plus enkele vluchten naar andere bestemmingen waaronder Gorontalo, Balikpapan, Surabaya en kleinere vliegvelden op Sulawesi. De haven van Palu, genaamd Pantoloan, wordt ook aangedaan door langeafstandsschepen van PELNI, met enkele keren per week schepen naar bijvoorbeeld Makassar, Balikpapan, Tarakan en Bitung.
Vanaf Palu is het grootste deel van het regentschap Donggala eigenlijk alleen goed bereikbaar per auto. Het openbaar vervoer is heel beperkt, met enkel op sommige plekken minibusjes op kortere afstanden, en af en toe een bus die langskomt op doorreis. Reken vanaf Palu op 6 tot 8 uur rijden naar het uiterste noorden van Donggala. Het oorspronkelijke stadje Donggala en Banawa zijn veel dichterbij, op 1 tot 2 uur rijden.
Lees verder
- ‘Ontdek de archipel’-serie: artikelen over Indonesische steden en regentschappen
- Ontdek… Gowa: een ander regentschap op Sulawesi, gelegen in het zuiden en bekend van sultan Hasanuddin.
- De economie van Sulawesi: centrum voor voedselproductie
Voetnoten
[1] Statistisch bureau van provincie Midden-Sulawesi: BPS Sulteng, 2015.
[2] Statistisch bureau van regentschap Donggala: BPS Donggala, 2013.
[3] Statistisch bureau van provincie Midden-Sulawesi: BPS Sulteng, 2017.
[4] Statistisch bureau van provincie Midden-Sulawesi: BPS Sulteng, 2015.
[5] Informatie over bergbeklimmen via GunungBagging: Bulu Nti en Gawalise.
In de Archipel 
Met een minimum inkomen van 1.965.232 rupiah per maand lijkt mij een armoedegrens van 291.000 per dag per persoon aan de hoge kant.
Klopt, daar had 291.000 rupiah per persoon per maand moeten staan, niet per dag! Bedankt voor de opmerkzaamheid, ik pas het aan.