In het weekend van 15 april 2017 is het eerste seizoen van de nieuwe Indonesische voetbalcompetitie Liga 1 van start gegaan. In dit artikel een korte geschiedenis van het Indonesische competitiesysteem, de clubs in dit seizoen van de Liga 1 en de buitenlandse (inclusief Nederlandse) spelers.

Historie en competitieopzet

Nationale voetbalcompetities hebben in Indonesië bestaan sinds de koloniale tijd, en na de Indonesische onafhankelijkheid zijn er meerdere systemen geweest van nationale competities voor amateurs en semiprofs. De nationale voetbalbond PSSI voegde in 1994 de verschillende competitiesystemen samen tot Liga Indonesia, met de Divisi Utama (of Premier Division) als hoogste klasse voor profteams. In 2008 werd er boven de Divisi Utama een nieuwe hogere divisie gezet, de Indonesia Super League, om het Indonesische voetbal verder te professionaliseren.

In de jaren daarna werd het systeem echter verwarrend. Tussen 2011 en 2013 bestonden er twee hoogste divisies, de Indonesia Super League en de Indonesian Premier League. De meeste bekende clubs speelden in de Super League, terwijl de voetbalbond de Premier League als officiële hoofste competitie zag. Na 2013 werden deze onenigheden opgelost en ging het weer samen verder als de Indonesia Super League. Niet veel later werd de Indonesische voetbalbond echter geschorst door de FIFA vanwege inmenging van de overheid in voetbalzaken. Door de schorsing kon de competitie in 2015 en 2016 niet doorgaan, en werd ook het Indonesische nationale team (onder leiding van toenmalig bondscoach Pieter Huistra) uitgesloten van deelname aan kwalificatie voor het WK 2018.

Logo van de nieuwe Liga 1.

Op het FIFA-congres van 2016 werd de schorsing van de voetbalbond opgeheven, en sindsdien wordt er gewerkt aan het hervatten van de competitie. In het weekend van 15 april 2017 is dit dus gebeurd, onder de nieuwe naam Liga 1 (officieel GO-JEK Traveloka Liga 1, genoemd naar twee sponsoren). Om de ontwikkeling van talent te bevorderen mag een club niet meer dan twee spelers in de selectie hebben die ouder zijn dan 35 jaar, en moeten er in elke wedstrijd minimaal vijf spelers van onder de 23 jaar meespelen. Ook zijn er regels over het aantal buitenlanders (zie onder). Een aparte regel is dat ieder team in elke wedstrijd vijf wissels mag toepassen, in plaats van drie zoals gebruikelijk is.

Clubs

De Liga 1 bestaat uit 18 teams die elk thuis en uit tegen elkaar spelen. De drie laagstgeklasseerde teams zullen degraderen naar de Liga 2. De clubs zijn verspreid over het land, met natuurlijk een concentratie op het dichtbevolkte eiland Java.

Verspreiding van de Liga 1-clubs over Indonesië.

De bekendste clubs zijn Persija Jakarta in de hoofdstad en Persib Bandung. Beide clubs werden al in de koloniale tijd opgericht, als respectievelijk Voetbalbond Indonesische Jakarta en Bandoeng Inlandsche Voetbal Bond. De rivaliteit tussen de twee clubs is groot, en rondom wedstrijden breken er vaak rellen uit tussen supportersgroepen. De oudste club in de Liga 1 is PSM Makassar, opgericht in 1915 als Makassar Voetbal Bond.

De overige clubs zijn na de Indonesische onafhankelijkheid opgericht, en sommige zijn nog heel nieuw. Zo werd Bhayangkara FC in april 2016 opgericht als een fusie van Surabaya United en het voetbalteam van de nationale politie PS Polri, eerst onder de naam Bhayangkara Surabaya United. Omdat de politie niet als ‘partijdig’ over wilde komen werd de stadsnaam van Surabya al snel uit de clubnaam geschrapt, en vreemd genoeg speelt de club nu in de Liga 1 haar thuiswedstrijden in Stadion Patriot (30.000 toeschouwers) in Bekasi, een voorstad van Jakarta op 750 km afstand van Surabaya. Ook Persija Jakarta speelt tijdelijk in dit stadion, omdat hun eigen stadion Gelora Bung Karno (ruim 80.000 toeschouwers) in Centraal-Jakarta gerenoveerd wordt voor gebruik tijdens de Aziatische Spelen van 2018.

Buitenlandse spelers

Michael Essien speelt voor Persib Bandung.

Om ervoor te zorgen dat de competitie Indonesisch talent de kans geeft, is er een limiet van maximaal 4 buitenlandse spelers per selectie. Daarvan zijn er aan de eerste twee buitenlandse spelers geen regels verbonden. De derde buitenlandse speler moet uit Azië komen (een land dat onderdeel is van de Asian Football Confederation AFC). Een vierde buitenlander mag alleen aan de selectie toegevoegd worden als het een zogeheten marquee player is, een speler met buitengewone kwaliteiten. Dat betekent dat die speler in de afgelopen 8 jaar in een grote Europese competitie gespeeld heeft (Engeland, Spanje, Italië, Duitsland, Frankrijk, Portugal, Nederland of Turkije) óf op een van de afgelopen drie WK’s gespeeld heeft. Ook mag deze marquee player niet ouder zijn dan 35 jaar.

De overgrote meerderheid van de buitenlandse spelers in de Liga 1 komt uit Brazilië. Veel van hen zijn voetbalnomaden die overal ter wereld gespeeld hebben. Een voorbeeld: de 27-jarige Braziliaan Ricardo Silva de Almeida is een van de buitenlanders in de selectie van Persipura Jayapura. Sinds 2008 heeft hij bij 15 clubs gespeeld, waaronder Corinthians B in zijn thuisland, FK Sloboda Užice in Servië, Stade Tunisien in Tunesië, Guabirá in Bolivia en Real Estelí F.C. in Nicaragua.

De bekendste marquee player is de 34-jarige Michael Essien uit Ghana, die onder andere bij Olympique Lyon en Chelsea gespeeld heeft. Hij staat nu onder contract bij Persib Bandung. De marquee player van Persiba Balikpapan is de Nederlands-Irakese Anmar Almubaraki, die in Nederland bij Telstar en FC Emmen gespeeld heeft. Hij geldt als marquee player omdat hij in 2011 vijf wedstrijden in de Eredivisie speelde voor Heracles Almelo. Bij PSM Makassar speelt de Nederlander Wiljan Pluim, die in de Eredivisie gespeeld heeft voor Vitesse, Roda JC, PEC Zwolle en Willem II.

Op 25 april 2017 tekende nog een Nederlander bij een Indonesische club. De 35-jarige middenvelder Nick van der Velden tekende als marquee player bij Bali United. Van der Velden speelde eerder in de Eredivisie voor RKC Waalwijk, AZ, NEC, FC Groningen en Willem II.

De Indonesische Nederlander Irfan Bachdim speelt bij Bali United.

Andere Nederlanders in de Indonesische competitie zijn Marc Klok bij PSM Makassar (23 jaar, uit de jeugd van FC Utrecht) en Sylvano Comvalius bij Bali United (29 jaar, speelde in de jeugd van o.a. Ajax en speelde later o.a. bij Dynamo Dresden in Duitsland). Ook de Nederlanders Diego Michiels (Borneo FC), Raphael Maitimo, Sergio van Dijk (beide Persib Bandung) en Irfan Bachdim (Bali United) spelen in de Liga 1. Ondanks dat zij allemaal in Nederland geboren zijn gelden zij niet als buitenlandse spelers, omdat ze allen Indonesische (voor)ouders hebben en genaturaliseerd zijn tot Indonesiër. Ze hebben ook allemaal meerdere interlands voor het Indonesisch elftal op hun naam staan. De Nederlander Robert Alberts is trainer bij PSM Makassar.