In maart 2020 brengen koning Willem-Alexander en koningin Máxima een vierdaags staatsbezoek aan Indonesië. Van dinsdag 10 tot en met vrijdag 13 maart voert de reis naar verschillende plaatsen op de eilanden Java, Kalimantan en Sumatra. Dit artikel geeft een overzicht van de verschillende plaatsen die bezocht zullen worden, met enkele foto’s en achtergronden.

Erebegraafplaatsen

Op de eerste dag, dinsdag 10 maart 2020, brengen de koning en de koningin onder andere een bezoek aan twee verschillende begraafplaatsen. In de ochtend wordt de Heldenbegraafplaats Kalibata bezocht. Deze begraafplaats in Zuid-Jakarta is de laatste rustplaats van een groot aantal nationale helden van Indonesië. Daaronder zijn ook verschillende helden die aan Indonesische zijde vochten tegen de Nederlanders tijdens de onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949).

In de middag wordt de nog geen vijf kilometer verderop gelegen begraafplaats Menteng Pulo bezocht. Dit ‘ereveld’ is een van de zeven Nederlandse erebegraafplaatsen op Java. Er liggen meer dan 4.000 Nederlandse militairen en oorlogsslachtoffers begraven. In veel gevallen gaat het daarbij om militairen die vochten tegen degenen die op de eerdergenoemde begraafplaats Kalibata liggen. De bekendste person begraven op Menteng Pulo is generaal Simon Spoor, die tijdens de onafhankelijkheidsoorlog de hoogste Nederlandse legercommandant in Indië/Indonesië was. Voor meer informatie over Menteng Pulo en andere erevelden, zie de website van de Oorlogsgravenstichting.

Het paleis in Bogor

Tussen de bezoeken aan beide begraafplaatsen door vindt het meest officiële deel van het programma plaats. Willem-Alexander en Máxima worden door de Indonesiche president Joko Widodo en zijn vrouw Iriana ontvangen op het presidentieel paleis in Bogor. Hier zal een korte persverklaring worden gegeven, en dan vindt er een staatslunch plaats.

Naast de koning en koningin zijn ook verchillende ministers bij dit officiële gedeelte aanwezig. Minister Stef Blok van buitenlandse zaken vergezelt het koninklijk paar gedurende de hele reis. De ministers Kaag (buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking), Van Nieuwenhuizen (infrastructuur en waterstaat), Bruins (medische zorg en sport) en Schouten (landbouw, natuur en voedselkwaliteit) zijn in Indonesië voor een economische missie.

Het paleis in Bogor is een van de zes presidentiële paleizen van Indonesië. Oorspronkelijk werd Huis Buitenzorg gebouwd in 1744 als een buitenverblijf voor Nederlandse gouverneurs, en in 1856 herbouwd na een aardbeving. Na de Indonesische onafhankelijkheid wees president Soekarno het gebouw aan als presidentieel paleis. Het paleis is niet open voor bezoekers, maar de buitenkant is wel goed te bezichtigen tijdens een bezoek aan de botanische tuin van Bogor, waar het middenin staat. Zie ook Top 11: mooiste paleizen van Indonesië.

Jakarta

Het middag- en avondprogramma op de eerste dag vindt plaats in Jakarta. Zoals aangegeven wordt daar het ereveld Menteng Pulo bezocht. Daarna bezoeken Willem-Alexander en Máxima een chocoladefabriek. De fabriek van Pipiltin Cocoa staat in Zuid-Jakarta. Dit bedrijf werkt samen met boeren in heel Indonesië om op een duurzame manier cacao te produceren.

’s Avonds is er weer een gezamenlijk programma met de economische missie van de verschillende ministers en Nederlandse bedrijven. Bij de Nederlandse ambassade worden Nederlands-Indonesische samenwerkingsovereenkomsten getekend. In het cultureel centrum van de ambassade, het Erasmushuis, bekijkt het koninklijk paar de fototentoonstelling ‘Innovation’. Deze tentoonstelling is geopend van 5 t/m 24 maart 2020 en laat foto’s zien van Indonesische fotografen die de Permata-beurs voor fotojournalistiek hebben ontvangen.

Jogjakarta

De tweede dag voert de reis naar Jogjakarta. Het koningspaar gaat vast met het vliegtuig, maar als je zelf van Jakarta naar Jogjakarta wilt reizen kan dat ook goed met de trein: de treinreis duurt ongeveer 8 uur. In Jogjakarta wordt het sultanpaleis (kraton), gebouwd in 1755, bezocht. Willem-Alexander en Máxima zullen lunchen met sultan Hamengkubuwono X. De sultan van Jogja is de enige sultan in Indonesië die echt nog politieke macht heeft, omdat de sultan automatisch ook gouverneur van de provincie (officieel ‘Speciale Regio’) Jogjakarta is.

In de middag wordt de universiteit Gadjah Mada (UGM) bezocht. Deze universiteit behoort, samen met UI in Jakarta en ITB in Bandung, tot de top-3 van beste universiteiten van het land. Zie ook Top 11: beste universiteiten van Indonesië. De UGM werkt onder andere veel samen met de universiteiten van Leiden, Groningen en Twente.

’s Avonds gaan Willem-Alexander en Máxima naar de 9e-eeuwse hindoetempel Prambanan, net buiten de stad Jogjakarta. Dit is een van de negen Indonesische werelderfgoederen. Bij de tempel wordt gesproken met religieus leiders van verschillende godsdiensten. Daarna is er een Ramayana-voorstelling (traditioneel hindoeistisch theatre) en een opreden van de band Rubah Di Selatan (letterlijk “de vos in het zuiden”). Hun muziek kun je ook vinden op Spotify.

NP Sebangau op Kalimantan

Op donderdag wordt het nationaal park Sebangau in de provincie Midden-Kalimantan bezocht. Het park, dat zo groot is als de provincie Friesland, bestaat uit veenmoerasbos. In de Jaren 80 en 90 is dit bos grotendeels verdwenen: ontbossing vond plaats voor houtwinning en om het gebied geschikt te maken voor landbouw en oliepalmplantages. Gezien de veengrond mislukte dat laatste grotendeels, en daarbij zorgt het draineren van het veen voor bodemdaling, CO2-uitstoot en een grote kans op bosbranden. In 2004 is het nationaal park ingesteld om te werken aan herstel van het veenmoerasbos. Dit is ook belangrijk omdat het gebied ’s werelds grootste populatie van orangoetans herbergt.

De koning en koningin zullen in het nationaal park projecten bekijken die werken aan waterbeheer en herbebossing, en ze zullen een opvangcentrum voor orangoetans bezoeken. Verder zullen ze praten met oliepalmboeren over verduurzaming van de palmolie-industrie.

Tobameer op Sumatra

De laatste dag van het bezoek vindt plaats op Sumatra. Hier reist het koningspaar naar het Tobameer, het grootste meer van Indonesië en een van de populairste toeristische bestemmingen van Sumatra. Het Tobameer is een groot kratermeer in de provincie Noord-Sumatra. Het meer is ongeveer 80 kilometer lang en 20 kilometer breed, met in het midden het grote eiland Samosir. Willem-Alexander en Máxima bezoeken bij het meer een traditioneel dorp van de Batakbevolking, waarbij het onder andere zal gaan over duurzaam toerisme.

Met een boot zullen de koning en koningin naar Samosir gaan om daar een lokaal project te bekijken dat duurzaam toerisme en biologische landbouw combineert. Als je zelf naar het Tobameer reist kun je hier ook logeren: het Silimalombu Ecovillage is te boeken via Airbnb. Silimalombu ligt iets ten zuiden van het dorpje Tuktuk, het meest toeristische deel van de regio met verschillende hotels, bungalowparken en andere accomodaties. Zie ook het artikel over reizen naar het Tobameer met opties per vliegtuig, trein en bus.

Zelf reizen naar Indonesië?

Voor de meeste reizigers zal een trip zoals de koning en koningen dat doen, met vier bestemmingen op drie eilanden in vier dagen, niet haalbaar zijn. Als je zelf naar Indonesië wilt zou je kunnen denken aan de reisroute Java-Bali-Lombok (3-4 weken) of de reisroute West- en Noord-Sumatra (2 weken). En neem ook eens een kijkje bij de checklist om goed voorbereid naar Indonesië te gaan.