Het Indonesische eiland Sumatra heeft verschillende spoorlijnen, maar er is geen aaneengesloten spoorwegnetwerk. Reizen per trein is niet duur, de treinen rijden meestal op tijd en je hebt vaak een schitterend uitzicht. Lees in dit artikel over de treinroutes die je kunt nemen op Sumatra, plus informatie over het zoeken en kopen van tickets, dienstregelingen, etc.
Inhoudsopgave
- Info over treinreizen op Sumatra
- Routes: belangrijkste routes en dienstregelingen
Atjeh | Medan en Noord-Sumatra | Padang en West-Sumatra | Zuid-Sumatra | tussen Palembang en Bandar Lampung
Info over treinreizen op Sumatra
Voor uitgebreide informatie over de verschillende reisklassen, het zoeken en kopen van tickets, het ‘inchecken’ en verkrijgen van een boarding pass, het meenemen van bagage, en eten en drinken in de trein, zie Treinreizen op Java. De treinen op Sumatra zijn net als die op Java van de Indonesische Spoorwegen Kereta Api Indonesia (KAI), en treinreizen op Sumatra werkt dus vergelijkbaar.
Treinen in Indonesië hebben drie klassen: standaard ekonomi, het wat luxere bisnis en de meest luxe klasse eksekutif. De meeste treinen op Sumatra hebben alleen ekonomi-klasse of een combinatie van ekonomi en eksekutif. Veel treinstellen die voor de routes op Sumatra worden gebruikt zijn ‘tweedehands’: ze werden eerst op Java ingezet. De meeste treinen op Sumatra lijken daarom wat ouderwetser. Tegenwoordig hebben wel bijna alle treinen op Sumatra airco.
Zoals toegelicht in het artikel over Treinreizen op Java kunnen tickets gekocht worden via de website KAI.id, via online-zoekmachines zoals Tiket.com of Traveloka.com, bij minisupermarkten en op de stations. Dit geldt op Sumatra voor alle langeafstandstreinen rond Medan (Noord-Sumatra), Palembang (Zuid-Sumatra) en Bandar Lampung (Lampung). Lokale forenzentreinen en alle treinen rond Padang (West-Sumatra) en in Atjeh zijn niet te koop via deze kanalen, maar alleen op de stations.
Belangrijkste routes en dienstregelingen
Er is geen aaneengesloten spoorwegnetwerk op Sumatra, maar drie losstaande netwerken in het noorden, westen en zuiden, plus een los lijntje in Atjeh. De treinen staan elk bekend onder een naam en een nummer. Zo is de Putri Deli een trein die driemaal daags rijdt tussen Medan en Tanjung Balai. Deze trein heeft de nummers U51 t/m U56, waarbij de even nummers naar Tanjung Balai gaan en de oneven nummers naar Medan. In alle boekingssystemen, en ook in het overzicht hieronder, worden zowel de namen als nummers gebruikt.
- Treinen in Atjeh (geel)
- Treinen Medan en Noord-Sumatra (blauw)
- Treinen Padang en West-Sumatra (oranje)
- Treinen Zuid-Sumatra (paars)
- Treinen tussen Palembang en Bandar Lampung (groen)
Treinen in Atjeh
De Indonesische overheid werkt aan de opening van een spoorlijn van Medan (Noord-Sumatra) naar verschillende steden langs de noordoostkust van de provincie Atjeh. Tot nu toe is maar een klein stukje van 11 km van deze lijn geopend, tussen de plaatsen Krueng Mane en Krueng Geukueh via Bungkaih (zie het gele lijntje op de kaart hierboven). De trein, genaamd “Cut Meutia” (ekonomi-klasse, U87-U94), rijdt vier keer per dag per richting. De trein rijdt vrij langzaam en doet ongeveer een halfuur over het genoemde traject. Tickets zijn te koop op het station en kosten maar 1.000 rupiah (€ 0,06) voor een enkele reis.
Treinen Medan en Noord-Sumatra
De stad Medan heeft de meeste treinverbindingen van Sumatra. Er rijdt 12 keer per dag een lokale (forenzen)trein genaamd “Sri Lelawangsa” (U61-U84) tussen station Medan en de voorstad Binjai (30 minuten, 5.000 rupiah/€0,30)
De moderne Railink-trein “ARS Kualanamu” (U1-U42) rijdt 21 keer per dag tussen station Medan en het vliegveld Kualanamu International Airport. De luchthaventrein rijdt in ongeveer een halfuur tussen stad en vliegveld, en een ticket kost 100.000 rupiah (€ 6,25). Tickets zijn online te koop, maar ook gewoon op de stations. Voor meer informatie, zie het artikel Aankomst op Medan Airport.
Naast de forenzentreinen en de luchthaventrein gaan er per dag acht langeafstandstreinen vanuit Medan in zuidelijke richting, via de stad Tebing Tinggi naar Rantau Prapat (4x/dag), Tanjung Balai (3x/dag) en Pematang Siantar (1x/dag). Station Siantar (Pematang Siantar) is het dichtstbijzijnde treinstation vanaf het Tobameer (zie ook reizen naar het Tobameer). Zie de onderstaande tabellen voor de dienstregeling. Enkel op zondag rijdt er een extra trein genaamd Dolok Martimbang, op dezelfde route als de dagelijkse Siantar Ekspres naar Pematang Siantar.
De reistijd van Medan naar Tebing Tinggi variëert tussen de 1½ en 2½ uur. Tanjung Balai (ook bekend als Tanjungbalai-Asahan) is te bereiken in zo’n 4½ uur, Pematang Siantar in 4 uur en Rantau Prapat in ongeveer 6 uur. Naar die laatste plaats rijdt een nachttrein die iets sneller is.
| 🔽 Trein (nr.), klasse | Medan (v) | Tebing Tinggi (a) | Aankomst |
| Putri Deli (U52), eko | 6:30 | 8:29 | 10:25 Kisaran 11:05 Tanjung Balai |
| Sribilah (U44), eks+eko | 7:52 | 8:49 | 11:25 Kisaran 13:48 Rantau Prapat |
| Sribilah (U46), eks+eko | 10:30 | 12:45 | 14:07 Kisaran 16:37 Rantau Prapat |
| Putri Deli (U54), eko | 12:15 | 14:16 | 16:06 Kisaran 16:45 Tanjung Balai |
| Siantar Ekspres (U58), eko | 14:00 | 16:18 | 17:50 Siantar |
| Sribilah (U48), eks+eko | 15:05 | 17:04 | 18:31 Kisaran 21:08 Rantau Prapat |
| Putri Deli (U56), eko | 17:10 | 19:23 | 21:28 Kisaran 22:10 Tanjung Balai |
| Sribilah (U50), eks+eko | 22:30 | 0:07 | 1:28 Kisaran 3:49 Rantau Prapat |
| 🔼 Trein (nr.), klasse | Vertrek | Tebing Tinggi (v) | Medan (a) |
| Sribilah (U49), eks+eko | 23:10 Rantau Prapat 1:30 Kisaran | 2:51 | 4:45 |
| Siantar Ekspres (U57), eko | 6:20 Siantar | 7:52 | 10:25 |
| Putri Deli (U51), eko | 6:55 Tanjung Balai 7:35 Kisaran | 9:13 | 11:25 |
| Sribilah (U43), eks+eko | 7:20 Rantau Prapat 9:45 Kisaran | 11:10 | 13:15 |
| Putri Deli (U53), eko | 12:10 Tanjung Balai 12:50 Kisaran | 14:32 | 16:50 |
| Sribilah (U45), eks+eko | 14:30 Rantau Prapat 17:00 Kisaran | 18:32 | 20:28 |
| Sribilah (U47), eks+eko | 17:25 Rantau Prapat 19:45 Kisaran | 21:06 | 22:55 |
| Putri Deli (U55), eko | 19:25 Tanjung Balai 20:05 Kisaran | 21:45 | 23:50 |
Ticketprijzen voor een enkele reis liggen op ongeveer 100 tot 150.000 rupiah (€ 6-9) van Medan naar Rantau Prapat met de Sribilah-trein. De andere treinen zijn minder luxe en goedkoper, met zo’n 30.000 rupiah (€ 2) voor de Putri Deli naar Tanjung Balai en zo’n 20.000 rupiah (€ 1,25) voor de Siantar Ekspres.
Treinen Padang en West-Sumatra
Net als Noord-Sumatra heeft ook de provincie West-Sumatra verschillende spoorwegen. Verschillende van deze spoorlijnen, waaronder de beruchte ‘Pakanbaroe-spoorweg’ naar Pekanbaru, zijn niet meer in gebruik. De spoorlijnen die wel in gebruik zijn bieden verbindingen tussen provinciehoofdstad Padang en het vliegveld, en richting enkele plaatsen ten noorden van Padang.
De trein Sibinuang (ekonomi-klasse) rijdt vier keer per dag van station Padang via het knooppuntstation Duku naar de stad Pariaman (eindstation Naras), terwijl de trein Lembah Anai (ekonomi-klasse, ook genoemd ‘railbus’) tweemaal daags van het vliegveld via Duku het landelijke binnenland in gaat, tot station Kayutanam.
In feite is alleen de luchthaventrein Minangkabau Ekspres (afgekort Mineks) nuttig voor toeristen. Deze trein rijdt zes keer per dag tussen station Padang en het luchthavenstation Bandara Internasional Minangkabau (BIM), via Duku. Zie hieronder de dienstregeling van deze luchthaventrein. Als de trein niet aansluit op je vlucht, kun je ook met een Damri-bus reizen tussen stad en vliegveld.
| 🔼 Treinnr. | Padang | Airport BIM | 🔽 Treinnr. | Airport BIM | Padang |
| B14 | 6:30 | 7:20 | B13 | 7:45 | 8:29 |
| B16 | 8:45 | 9:29 | B15 | 9:45 | 10:29 |
| B18 | 10:40 | 11:26 | B17 | 11:40 | 12:27 |
| B20 | 12:40 | 13:24 | B19 | 14:20 | 15:09 |
| B22 | 15:20 | 16:06 | B21 | 16:55 | 17:45 |
| B24 | 18:00 | 18:47 | B23 | 20:00 | 20:45 |
Een enkele reis met de luchthaventrein van Padang naar de luchthaven (BIM) kost 10.000 rupiah (€ 0,60). De andere treinen in West-Sumatra zijn nog goedkoper.
Treinen Palembang en Zuid-Sumatra
In het zuiden van Sumatra (de provincies Zuid-Sumatra en Lampung) zijn twee belangrijke spoorlijnen: een van Palembang naar Lubuklinggau (paars op het kaartje) en een van Palembang naar Bandar Lampung (groen).
Er rijden twee treinen per dag van Palembang naar Lubuklinggau: de trein Sindang Marga (bisnis– en eksekutif-klasse) en de Serelo (ekonomi-klasse). Beide treinen doen ruim 7 uur over dit traject, en stoppen onderweg onder andere in de grotere plaatsen Prabumulih, Muara Enim en Lahat. Tussen Palembang en Prabumulih rijdt ook nog dagelijks de trein Prabu Jaya (eksekutif– en bisnis-klasse) en tweemaal daags een trein op de route richting Bandar Lampung (zie hieronder).
Een eksekutif– of bisnis-klasse ticket tussen Palembang en Lubuklinggau kost ongeveer 150.000 rupiah (€ 9), terwijl de ekonomi-klasse op hetzelfde traject zo’n 30.000 rupiah (€ 2) kost. Tickets zijn te koop op de stations, maar ook vooraf via bijvoorbeeld online-zoekmachines zoals Tiket.com of Traveloka.com. Let op: het station van Palembang heet Kertapati (afkorting KPT) en in de meeste zoekmachines is dit station alleen te vinden onder deze naam.
Behalve de bovengenoemde langeafstandstreinen rijdt er vanaf Palembang een keer per dag de trein (ook genoemd ‘railbus’) Kertalaya naar het zuidelijke voorstadje Indralaya. Deze ekonomi-klasse-trein is eigenlijk alleen bedoelt voor het vervoer van studenten naar de campus van de universiteit Sriwijaya aldaar. Binnen de stad Palembang zelf is er sinds 2018 een sneltram (LRT).
Treinen Palembang – Bandar Lampung
De enige echt belangrijke intercity-treinverbinding op Sumatra is de spoorlijn tussen Palembang en Bandar Lampung (groen op het kaartje). Op deze route van bijna 400 kilometer tussen twee provinciehoofdsteden rijden twee treinen per dag. In beide richtingen is de Rajabasa een trein die overdag rijdt, terwijl de luxere Sriwijaya een nachttrein is. Het station van Palembang heet Kertapati (afkorting KPT) en die van Bandar Lampung heet Tanjung Karang (TNK). In ticket-zoekmachines is vaak de stad niet te vinden maar alleen de stationsnaam of – afkorting.
| 🔽 Trein (nr.), klasse | Palembang Kertapati (v) | Bandar Lampung Tanjung Karang (a) |
| Rajabasa (S7), eko | 8:30 | 17:53 |
| Sriwijaya (S1), eks+eko | 21:00 | 6:10 |
| 🔼 Trein (nr.), klasse | Bandar Lampung Tanjung Karang (v) | Palembang Kertapati (a) |
| Rajabasa (S8), eko | 8:30 | 17:10 |
| Sriwijaya (S2), eks+eko | 21:00 | 6:15 |
Op het zuidelijke deel van de route, tussen Bandar Lampung en Kotabumi, rijden nog drie extra ekonomi-klasse-treinen per dag: de Way Umpu, de Seminung en de Kuala Stabas. Die laatste trein rijdt ook nog door tot Baturaja.
Een enkele reis met de trein tussen Palembang en Bandar Lampung kost zo’n 35.000 rupiah (ruim € 2) voor de simpele Rajabasa-trein, terwijl de prijzen van de luxere Sriwijaya-trein variëren tussen ongeveer 130.000 en 250.000 rupiah (€ 8-16).
Het is ook mogelijk om een ‘treinticket’ te kopen van Palembang naar Jakarta. Je reist dan met de Sriwijaya-nachttrein van Palembang naar Bandar Lampung. Na aankomst in Bandar Lampung stap je over op de Damri-bus (vertrek 8:00), die rond 15:00 aankomt bij station Gambir in Jakarta. Bij de busrit zit ook de overtocht met de veerboot in. Zo’n geïntegreerd ticket kost ongeveer 350.000 tot 450.000 rupiah (€ 22-29) en is daarmee een stuk goedkoper dan een vliegticket, maar je bent dan dus wel zo’n 18 uur onderweg. Andersom is het niet mogelijk een geïntegreerd ticket te kopen van Jakarta naar Palembang.
Lees ook…
- Treinreizen op Java: inclusief veel meer informatie over het kopen van treintickets in Indonesië
- Reisroute Indonesië: West- en Noord-Sumatra (2 weken)
- Checklist: goed voorbereid op reis naar Indonesië
In de Archipel 