Semarang was en is een belangrijke havenstad aan de noordkust van Java. Het is de hoofdstad van de provincie Centraal-Java. Na de Indonesische onafhankelijkheid zijn veel straatnamen in de stad veranderd. In dit artikel een overzicht van ongeveer 260 oude en nieuwe straatnamen.

Inhoudsopgave

Straatnamen zijn alfabetisch gesorteerd op de oude (Nederlandse) straatnaam: A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z | kaarten en bronnen

Straatnamen

Bijna alle straatnamen beginnen nu met Jl., wat een afkorting is van jalan (straat/weg/laan). Sommige steegjes worden aangeduid als Gg., een afkorting van gang (gang of steeg). Met kleurcodes is aangegeven in hoeverre de straatnaam is veranderd.

• Groen (■) betekent dat de straatnaam gelijk is gebleven en enkel de spelling eventueel is veranderd en Nederlandse woorden als -weg of -laan zijn vervangen door het Indonesische ‘jalan‘.
• Geel (■) betekent dat de straatnaam veranderd is maar nog min of meer hetzelfde betekent, bijvoorbeeld doordat de naam letterlijk vertaald is of doordat er een woord is toegevoegd.
• Rood (■) betekent dat de straatnaam helemaal veranderd is.
• Grijs (■) betekent dat de straatnaam al in de koloniale tijd veranderd is.

De straten zijn gesorteerd op alfabetische volgorde voor de oude (Nederlandse) naam. Voor het alfabetiseren zijn tussenvoegsels van achternamen (bijvoorbeeld ‘van der’) niet meegenomen, maar voornamen en voorletters wel. Tip: zoek naar een straatnaam met Ctrl+F.

---

A

■ Achterkerkstraat → Jl. Garuda (de straat achter de protestantse kerk die nu bekend staat als Gereja Blenduk; de straat is nu genoemd naar de mythische vogel ‘garoeda’, het nationaal symbool van Indonesië)
■ Alasweg → Jl. Musang (was genoemd naar het Alasvolk in Atjeh op Sumatra; de huidige naam ‘musang‘ duidt op een soort civetkat — de Jalan Musang bestaat naast de Alasweg ook uit de voormalige Asahanweg)
■ Alexanderlaan → Jl. Karanganyar Gunung I (was genoemd naar prins Alexander van Oranje-Nassau; nu een genummerde straat van het wijkje Karanganyar Gunung)
■ Aloon-Aloon Midden → Jl. KH Agus Salim  (de Alun-alun is het centrale plein van de stad; nu genoemd naar naar Agus Salim die meeschreef aan de Indonesische grondwet — de Jalan KH Agus Salimbestaat ook uit de voormalige Djoernatan aan de oostkant van de rivier)
■ Aloon-Aloon Oost → Jl. Alun-Alun Timur (de Alun-alun is het centrale plein van de stad; de huidige naam is een letterlijke vertaling)
■ Aloon-Aloon West → Jl. Alun-Alun Barat (de Alun-alun is het centrale plein van de stad; de huidige naam is een letterlijke vertaling)
■ Aloon-Aloon Zuid → Jl. Pasar Johar (de Alun-alun is het centrale plein van de stad; nu genoemd naar de grote overdekte markt Johar)
■ Altingstraat → Jl. Empu Tantular (was genoemd naar Willem Alting, gouverneur-generaal van de VOC; nu naar een 14e-eeuwse dichter en geleerde — de Jalan Empu Tantular bestaat ook uit de voormalige Zeestrand, Pakhuisstraat en Westerwalstraat)
■ Ambarawaweg → Jl. Ambarawa (genoemd naar het stadje Ambarawa ten zuiden van Semarang — de Jalan Ambarawa bestaat naast de Ambarawaweg ook uit de voormalige Ambonweg)
■ Ambengan → Jl. M.T. Haryono (nu genoemd naar generaal Mas Tirtodarmo Haryono die in 1965 vermoord werd bij een poging tot staatsgreep — de Jalan M.T. Haryono is bijna 5 km lang en bestaat ook uit de voormalige Pandean, Sajangan, Karangtoeri, Karang Sari, Bangkong en Djomblang)
■ Ambonweg → Jl. Ambarawa (was genoemd naar het Molukse eiland Ambon; nu naar het stadje Ambarawa ten zuiden van Semarang — de Jalan Ambarawa bestaat naast de Ambonweg uit de oorspronkelijke Ambarawaweg)
■ Ampenanweg → Jl. Ampenan (genoemd naar de havenstad Ampenan op Lombok, nu onderdeel van de stad Mataram — de Jalan Ampenan is nu veel langer dan de Ampenanweg vroeger, en bestaat ook uit de voormalige Bataviaweg en Borneoweg en een deel van de Baliweg)
■ Andoengweg → Jl. Raung (was genoemd naar de berg Andong in Centraal-Java; nu naar de vulkaan Raung in Oost-Java)
■ Asahanweg → Jl. Musang (was genoemd naar de rivier Asahan op Sumatra; de huidige naam ‘musang‘ duidt op een soort civetkat — de Jalan Musang bestaat naast de Asahanweg ook uit de voormalige Alasweg)
■ Atjehweg → geen (was genoemd naar de de regio Atjeh op Sumatra; nu bestaat de straat niet meer omdat de haven vergroot is)
■ Atmodironoweg → Jl. Atmodirono (genoemd naar Aboekasan Atmodirono, bekend als ‘de eerste inlandse architect’)

B

■ Bakalweg → Jl. Pandean Lamper I (nu een genummerde zijstraat van de voormalige Pandean Lamper)
■ Baliweg → geen / Jl. Ampenan (was genoemd naar het eiland Bali; het noordwestelijke deel van de straat bestaat niet meer omdat de haven vergroot is, het zuidoostelijke deel is genoemd naar de havenstad Ampenan op Lombok — de Jalan Ampenan bestaat ook uit de oorspronkelijke Ampenanweg, Bataviaweg en Borneoweg)
■ Bangkaweg → geen (was genoemd naar het eiland Banka/Bangka; nu bestaat de straat niet meer omdat de haven vergroot is)
■ Bangkong → Jl. M.T. Haryono of Jl. Mataram (nu genoemd naar generaal Mas Tirtodarmo Haryono die in 1965 vermoord werd bij een poging tot staatsgreep of naar het oude sultanaat Mataram — de straat is officieel onderdeel geworden van de langere Jalan M.T. Haryono, maar de naam Jalan Mataram word ook nog gebruikt — de Jalan M.T. Haryono is bijna 5 km lang en bestaat ook uit de voormalige Pandean, Sajangan, Karangtoeri, Karang Sari, Ambengan en Djomblang)
■ Gang Baroe → Gg. Baru (‘baru‘ betekent ‘nieuw’)
■ Baterman Besar of Batreman Besar → Jl. Baterman Besar (‘besar‘ betekent ‘groot’)
■ B.A.T.-weg → Jl. Manisharjo Raya (was genoemd naar de fabriekshal van British-American Tobacco oftewel B.A.T.; in de huidige naam betekent ‘manis‘ zoet, ‘harjo‘ iets als veilig en ‘raya‘ groots)
■ Be Biauw Tjwan-weg → Jl. Mayor Jend. D.I. Panjaitan (was genoemd naar een ‘Kapitein der Chinezen’, een overheidsfunctie in Nederlands-Indië; nu naar een in 1965 vermoorde majoor-generaal — de straat vormt in de praktijk nu één weg, met een kanaaltje in de middenberm, met de Jl. Mayjen Sutoyo, genoemd naar een andere majoor-generaal die in 1965 ook werd vermoord)
■ Belawanweg → geen (was genoemd naar de havenstad Belawan in Noord-Sumatra; nu bestaat de straat niet meer omdat de haven vergroot is)
■ Bendo of Bendoweg → Jl. Bendo (een bendo is een soort Javaans kapmes)
■ Bendoengan → Jl. Lemah Gempal en Jl. Barusari Baru (de oude naam betekent rivierdam; de loop van de straat is iets veranderd, en heeft nu twee verschillende namen, waarbij ‘lemah gempal‘ Javaans is voor ‘grond met aardverschuivingen’ en Barusari de naam is van een voormalig dorp met de toevoeging ‘baru‘/nieuw)
■ Bergotaweg → Jl. Dr. Kariadi (nu genoemd naar een arts die omkwam tijdens de slag bij Semarang in 1945)
■ Gang Besen → Gg. Besen (schijnt te maken te hebben met het woord ‘besi‘, dat ijzer betekent, en zo genoemd te zijn omdat er een ijzerhandel gevestigd was)
■ Gang Beteng → Jl. Beteng (schijnt een verkeerde spelling te zijn van ‘benteng‘, dat ‘fort’ betekent)
■ Billitonweg → geen (was genoemd naar het eiland Billiton/Belitung; nu bestaat de straat niet meer omdat de haven vergroot is)
■ Gang Blakang → Jl. Gg. Belakang (‘belakang‘ betekent ‘achter’)
■ Blakang Kebon → Jl. Imam Bonjol (de oude naam, huidige spelling ‘belakang kebun‘ betekent ‘achter de tuin’; nu genoemd naar een 19e-eeuwse verzetsleider uit West-Sumatra — de Jalan Imam Bonjol bestaat ook uit de voormalige Pontjol en Prins Hendriklaan)
■ Blimbingweg of Blimbing → Jl. Blimbing Raya (genoemd naar de stervrucht; ‘raya‘ betekent groot of groots en duidt aan dat het een hoofdweg is)*
■ Blinde Spekstraat → Jl. Kepodang (nu genoemd naar de vogelsoort Chinese wielewaal — het westelijke deel van de Jalan Kepodang heette vroeger Hoogendorpstraat)

■ Bloemenstraat of Bloemstraat → Jl. Kedasih (nu genoemd naar de vogelsoort klaagkoekoek)
■ Bodjong of Bodjongweg → Jl. Pemuda (de huidige naam betekent letterlijk ‘jongeren’)

■ Boebakan → Jl. Bubakan (Javaans voor ‘ontgonnen grond’)
■ Boegangan → Jl. Bugangan (genoemd naar een oude naam van het gebiedje, oorspronkelijke betekenis ‘vredige plaats’)
■ Boeloe → Jl. Mgr. Soegiyopronoto (de straat was waarschijnlijk genoemd naar een dorpje in deze buurt, de letterlijke betekenis van ‘bulu‘ is dierenvacht; nu genoemd naar Albertus Soegijapranata, aartsbisschop van Semarang en een nationale held van Indonesië)
■ Gang Boentoe → Gg. Buntu (‘buntu‘ betekent ‘impasse en duidt op een doodlopende weg; de weg is inmiddels niet meer doodlopend, maar heet nog wel hetzelfde)
■ Borneoweg → Jl. Ampenan (was genoemd naar het eiland Borneo; nu naar de havenstad Ampenan op Lombok — de Jalan Ampenan bestaat ook uit de oorspronkelijke Ampenanweg, Bataviaweg en een deel van de Baliweg)
■ Burgemeester De Ionghplein → Taman Diponegoro (was genoemd naar Ir. D. de longh, die van 1916 tot 1927 burgemeester van Semarang was; nu naar een 19e-eeuwse leider van een opstand tijdens de Java-oorlog — aan het plein stond ook de burgemeesterswoning; dat gebouw is nu in gebruik door officieren van het Indonesische leger onder de naam Puri Wedari)
■ Van den Burgstraat → Jl. Perkutut (nu genoemd naar de vogelsoort zebraduif)

D

■ Darat → Jl. Kakap (Darat is de naam van dit gebiedje, het betekent letterlijk ‘land’ of ‘grond’; de straat is nu genoemd naar de vissoort snapper)
■ Dargo → Jl. Dargo
■ Deliweg → Jl. Deli (genoemd naar het sultanaat Deli op Sumatra)
■ Depok → Jl. Depok (als verklaring voor de naam wordt soms beweerd dat het een afkorting zou zijn van ‘De Eerste Protestantse Overzeese Kristengemeente’)
■ Van Deventerweg → Jl. Malabar (was genoemd naar Conrad Theodor van Deventer, woordvoerder van de ethische politiek en schrijver van het boek ‘Een Eereschuld’; nu genoemd naar een berg in West-Java)
■ Djagalan → Jl. Jagalan (Javaans voor slagerij of vleesmarkt)
■ Djambiweg → geen (was genoemd naar de de provincie Jambi op Sumatra; nu bestaat de straat niet meer omdat de haven vergroot is)
■ Djangli → Jl. Jangli
■ Djatingaleh → Jl. Teuku Umar (de oude naam betekent ‘verhuizende teakboom’, en heeft te maken met een legende over een boom die uit zichzelf kon verplaatsen; nu genoemd naar een guerillaleider uit de Atjehoorlog)
■ Djeroekweg of Djeroek → Jl. Jeruk Raya (genoemd naar de sinaasappel; ‘raya‘ betekent groot of groots en duidt aan dat het een hoofdweg is)*
■ Djoernatan → Jl. KH Agus Salim (nu genoemd naar naar Agus Salim die meeschreef aan de Indonesische grondwet — in de volksmond wordt de naam Jurnatan nog wel gebruikt — de Jalan KH Agus Salim bestaat ook uit de voormalige Aloon-Aloon Midden aan de westkant van de rivier)
■ Djomblang → Jl. M.T. Haryono en Jl. Dr. Wahidin (nu is het noordelijke deel genoemd naar generaal Mas Tirtodarmo Haryono die in 1965 vermoord werd bij een poging tot staatsgreep en het zuidelijke deel naar nationale held Wahidin Soedirohoesodo — de Jalan M.T. Haryono is bijna 5 km lang en bestaat ook uit de voormalige Pandean, Sajangan, Karangtoeri, Karang Sari, Ambengan en Blangkong —  de Jalan Dr. Wahidin bestaat ook uit de voormalige Tanahpoetih, Tjandi en Karangpanas)
■ Doboweg → geen (was genoemd naar het havenstadje Dobo op de Aroe-eilanden van de Molukken; nu bestaat de straat niet meer omdat de haven vergroot is)
■ Doewet → Jl. Gajah Mada (nu genoemd naar een 14e-eeuws Javaans militair leider — de Jalan Gajah Mada bestaat ook uit de voormalige Seteran en Peloran)
■ Dokter Djawastraat → Jl. Kolonel Sugiono (‘Dokter Djawa’ was de titel die afgestudeerde inlandse artsen kregen; nu is de straat genoemd naar een kolonel die in 1965 werd vermoord bij een poging tot staatsgreep — de Jalan Kolonel Sugiono bestaat ook uit de voormalige Reegang)
■ Donggalaweg → geen (was genoemd naar de regio Donggala in het westen van Sulawesi; nu bestaat de straat niet meer omdat de haven vergroot is)

G

■ Gang Gambiran → Jl. Gg. Gambiran (duidt misschien op de plantensoort kattenklauw)
■ Gendingan → Jl. Gendingan
■ Genielaan → Jl. Tanjung (was genoemd naar het onderdeel van het leger; de huidige naam betekent ‘kaap’ of ‘landtong’)
■ Genoek → Jl. Sriwijaya (nu genoemd naar het oude Maleise koninkrijk Srivijaya — de straten Holleweg, Gergadji, Genoek en Tegalwareng stonden samen ook bekend als de Groote Toerweg, om de verbindingsweg van het centrum van Semarang met de buitenwijken Nieuw Tjandi en Djomblang aan te duiden — de Jalan Sriwijaya bestaat ook uit de voormalige Tegalwareng)
■ Gergadji → Jl. Veteran (de huidige naam betekent veteraan — de straten Holleweg, Gergadji, Genoek en Tegalwareng stonden samen ook bekend als de Groote Toerweg, om de verbindingsweg van het centrum van Semarang met de buitenwijken Nieuw Tjandi en Djomblang aan te duiden — de Jalan Veteran bestaat ook uit de voormalige Kintelan)

■ Goeaningweg of Goeamingweg → Jl. Tambora (de meeste straten in dit wijkje waren genoemd naar bergen, maar onduidelijk naar welke deze straat genoemd is; nu genoemd naar de vulkaan Tambora op het eiland Sumbawa)
■ Goendiweg → Jl. Gundi (genoemd naar een dorp in Centraal-Java)
■ Goenoeng Gebjog → Jl. Gunung Gebyok (‘gunung‘ betekent ‘berg’, ‘gebyok‘ is een type houten deur)
■ Goenoeng Sari → geen (in de oude naam betekent ‘gunung‘ berg, ‘sari‘ betekent ‘kern’, maar kan ook duiden op bloemen; deze verbindingsstraat tussen de voormalige Karangasem en Koningin Emmalaan bestaat niet meer, en is nu bebouwd met huizen en bedrijven)
■ Goenoeng Sawo → Jl. Gunung Sawo (genoemd naar een heuvel — de letterlijke betenis is ‘sapodillaberg’)
■ Goenoeng Sawo West → Jl. Gunung Sawo (zie Goenoeng Sawo)

H

■ Gang Van Haastert → Jl. Pandean Lamper III (was genoemd naar een man die een vervoersbedrijf had; nu een genummerde zijstraat van de voormalige Pandean Lamper)
■ Halmaheiraweg → Jl. Halmahera Raya (genoemd naar het eiland Halmahera in de Molukken; ‘raya‘ betekent groot of groots en duidt aan dat het een hoofdweg is)*
■ Handelstraat → Jl. Kenari I (was zo genoemd omdat er een markt in de straat was; nu een genummerd zijstraatje van de Jalan Kenari, zie Zuidergrachtstraat — in de volksmond heet het straatje ook wel Jalan Pasar Ikan Hias, oftewel Siervissenmarktstraat, omdat er verschillende winkels en marktkramen voor vissen en aquaria te vinden zijn)
■ Hasilweg → Jl. Hasil Raya (‘hasil‘ betekent opbrengst; ‘raya‘ betekent groot of groots en duidt aan dat het een hoofdweg is)*
■ Hawaweg → Jl. Hawa (Hawa is in het Indonesische de naam van Eva uit de bijbel)*
■ Heerenstraat → Jl. Letjen Suprapto (nu genoemd naar generaal Suprapto die in 1965 werd vermoord bij een mislukte poging tot staatsgreep)

■ Hiriweg → Jl. Hiri (hiri is een term uit het boeddhisme)*
■ Holleweg → Jl. Kyai Saleh (de oude naam duidt gewoonlijk op een weg die is uitgesleten door regenwater of veelvuldig gebruik; nu genoemd naar islamgeleerde Kyai Saleh Darat — de straten Holleweg, Gergadji, Genoek en Tegalwareng stonden samen ook bekend als de Groote Toerweg, om de verbindingsweg van het centrum van Semarang met de buitenwijken Nieuw Tjandi en Djomblang aan te duiden)

■ Hoofdwachtstraat → Jl. Kutilang (was genoemd naar de hoofdwacht, een militair gebouw; nu genoemd naar de vogelsoort roetkopbuulbuul)
■ Hoogendorpstraat → Jl. Kepodang (was waarschijnlijk genoemd naar Dirk Carel August van Hogendorp, resident van Semarang; nu genoemd naar de vogelsoort Chinese wielewaal — het oostelijjke deel van de Jalan Kepodang heette vroeger Blinde Spekstraat)
■ Hoogenraadslaan → Jl. Jend. Ahmad Yani (nu genoemd naar een Indonesisch generaal tijdens de onafhankelijkheidsoorlog)
■ Van der Hoopweg → Jl. Gajah Mungkur en Jl. Gajah Mungkur Selatan (was genoemd naar Jan Thomassen à Thuessink van der Hoop, de eerste piloot die naar Indië vloog; de huidige naam heeft iets te maken met een volksverhaal en betekent iets als ‘achterste olifant’ — een deel van de straat heeft de toevoeging ‘selatan‘/zuid)

J

■ Javaboschstraat → Jl. Bandarharjo Selatan (was genoemd naar de bijnaam van de Vereenigde Javasche Houthandel Maatschappij; nu genoemd naar het oorspronkelijke dorp Bandarharjo, met de toevoeging ‘selatan‘/zuid — ‘bandar harjo‘ betekent letterlijk ‘veilige haven’)
■ Jogjaweg → Jl. Yogya (genoemd naar de stad Jogjakarta — vroeger soms ook gespeld als Djocjaweg)
■ Juliana en Bernhardlaan → Jl. Pandanaran (deze straat heette Randoesari, naar een voormalig dorpje, maar werd tegen het einde van de koloniale tijd vernoemd naar prinses Juliana en prins Bernhard; nu genoemd naar verschillende 15e- en 16e-eeuwse regenten van Semarang met de naam Pandanaran of Pandan Arang — het oostelijke deel van de huidige Jalan Pandanaran heette vroeger Pieter Sijthofflaan)

K

■ Kagok → Jl. Kagok
■ Kahoeman → Jl. Kauman
■ Kalibaroe Oost → Jl. Kapten Laut Wiranto (‘kali baru‘ betekent ‘nieuwe rivier’ en duidt op het Nieuwe Havenkanaal; de straat is nu genoemd naar een marinekapitein die omkwam tijdens de Slag bij Vlakke Hoek in 1962)
■ Kalibaroe West → Jl. Komodor Laut Yos Sudarso (‘kali baru‘ betekent ‘nieuwe rivier’ en duidt op het Nieuwe Havenkanaal; de straat is nu genoemd naar een commodore van de Indonesische marine die omkwam tijdens de Slag bij Vlakke Hoek in 1962)

■ Kaligarangweg → Jl. Kaligarang (genoemd naar de rivier Kali Garang)
■/■ Kaligawe → Jl. Raden Patah of Jl. Kaligawe Raya (was genoemd naar een rivier; nu genoemd naar de 16e-eeuwse Javaanse vorst Raden Patah, maar ook de naam Kaligawe is nog vaak gebruikt, met de toevoeging ‘raya‘/hoofdweg — de huidige Jalan Raden Patah bestaat uit de voormalige straten, van west naar oost: Karang Bidara, Kobong, Kaligawe en Sianjar)
■ Kali Koping → Jl. Kali Kuping (‘kali‘ betekent rivier en ‘kuping‘ betekent oor, waarschijnlijk zo genoemd omdat de loop van de rivier bij dit straatje er op de kaart uitziet als een oor)

■ Kampementweg → Jl. Kesatrian (was genoemd naar het militair kampement aan de zuidzijde van de straat; ook ‘kesatrian‘ betekent iets als kampement of barak)
■ Karanganjer Goenoeng → Jl. Karanganyar Gunung (‘karang anyar‘ is Javaans voor ‘nieuw erf/gebied’, ‘gunung’ betekent berg)
■ Karangasem → Jl. HOS. Cokroaminoto (was wellicht genoemd naar het voormalige vorstendom Karangasem op Bali, of het verwijs naar de Javaanse woorden ‘karang asem‘ ofwel tamarine-erf; nu genoemd naar een Indonesische nationalist)
■ Karang Bidara → Jl. Raden Patah (de oude naam betekent letterlijk iets als ‘dadelerf’; nu genoemd naar een 16e-eeuwse Javaanse vorst — de huidige Jalan Raden Patah bestaat uit de voormalige straten, van west naar oost: Karang Bidara, Kobong, Kaligawe en Sianjar)
■ Karangkoempoelweg → Jl. Karang (de oude naam betekent iets als ‘verzameling van erven/gebieden’; de huidige naam simpelweg ‘erf’)
■ Karangpanas → Jl. Dr. Wahidin (de oude naam betekent letterlijk ‘heet erf/gebied’; nu genoemd naar nationale held Wahidin Soedirohoesodo — de Jalan Dr. Wahidin bestaat ook uit de voormalige Tanahpoetih, Tjandi en Djomblang)
■ Karang Sari → Jl. M.T. Haryono (in de oude naam betekent ‘karang‘ erf/gebied,  ‘sari‘ betekent ‘kern’, maar kan ook duiden op bloemen; nu genoemd naar generaal Mas Tirtodarmo Haryono die in 1965 vermoord werd bij een poging tot staatsgreep — de Jalan M.T. Haryono is bijna 5 km lang en bestaat ook uit de voormalige Bangkong, Sajangan, Pandean, Karangtoeri, Ambengan en Djomblang)
■ Karangtempel → Jl. Brigjend Katamso (in de oude naam is ‘karang‘ Javaans voor erf/gebied, ‘tempel‘ betekent lap/stukje; nu genoemd naar brigadier-generaal Katamso Darmokusumo die in 1965 werd vermoord bij een poging tot staatsgreep — de straat wordt ook wel Jalan Majapahit genoemd, naar een oud Javaans koninkrijk — het oostelijke deel van de Jl. Brigjend Katamso heette vroeger Pandean Lamper)
■ Karangtengah → Jl. Kapten Pierre Tendean (de oude naam betekent letterlijk ‘middelste erf/gebied’; de straat is nu genoemd naar een Indonesische militair die in 1965 vermoord werd bij een poging tot staatsgreep)
■ Karangtoeri → Jl. M.T. Haryono (de oude naam betekent letterlijk ‘schaamboomerf/-gebied’; nu genoemd naar generaal Mas Tirtodarmo Haryono die in 1965 vermoord werd bij een poging tot staatsgreep — de Jalan M.T. Haryono is bijna 5 km lang en bestaat ook uit de voormalige Bangkong, Sajangan, Pandean, Karang Sari, Ambengan en Djomblang)
■ Karimata of Karimataweg → Jl. Karimata (genoemd naar de Karimata-eilanden voor de kust van Kalimantan)
■ Karreweg of Karrenweg → Jl. Dr. Cipto (nu genoemd naar onafhankelijkheidsdactivist Cipto Mangunkusumo — de Jalan Dr. Cipto bestaat ook uit de voormalige Mlaten Tiangwi en Redjosari)
■ Kebon Tjina of Kebontjina → Jl. Sidorejo (de oude naam betekent Chinese tuin of plantage; de huidige naam betekent letterlijk iets als ‘wordt welvarend’, maar het kan ook naar een van de vele dorpen met deze naam genoemd zijn)

■ Kedoengdjatiweg → Jl. Kedung Jati (genoemd naar de plaats Kedungjati, gelegen ten zuidoosten van Semarang))
■ Kelengan Besar → Jl. Kelengan Besar (‘besar‘ betekent ‘groot’)
■ Kemoeningstraat → Jl. Kemuning (genoemd naar een plantensoort)*
■ Kenangastraat → Jl. Kenanga (genoemd naar een plantensoort)
■ Kenarielaan of Kenariestraat → Jl. Sisingamangaraja (was genoemd naar de vogelsoort kanarie; de straat is nu genoemd naar Sisingamangaraja XII, de laatste koning van de Batak — de voormalige Zuidergrachtstraat heet nu Jalan Kenari)
■ Kerkhofstraat → Jl. Kelatik (de straat loopt richting het kerkhof bij de protestantse kerk die nu bekend staat als Gereja Blenduk; nu genoemd naar de vogelsoort rijstvogel)
■ Kerkstraat → Jl. Suari (de straat loopt richting de protestantse kerk die nu bekend staat als Gereja Blenduk; de straat is nu genoemd naar de vogelsoort kasuaris)
■ Kesambi → Jl. Kesambi (genoemd naar een plantensoort uit de zeepboomfamilie)
■ Keslametanweg → Jl. Kimar I (de oude naam betekent ‘verlossing’, als in het christendom; nu een van de genummerde straatjes met de naam Kimar)
■ Kintelan → Jl. Veteran (de huidige naam betekent veteraan — de Jalan Veteran bestaat ook uit de voormalige Gergadji)
■ Kintelan Baroe → Jl. Kintelan Baru (zie Kintelan, ‘baru‘ betekent ‘nieuw)
■ Kintelan Baroe Wetan → Jl. Kintelan Baru (een zijstraat van Kintelan Baroe, vroeger met de toevoeging ‘wetan‘, Javaans voor oost)
■ Kloosterstraat → Jl. Ronggowarsito (was genoemd naar het klooster Gedangan op de hoek van de Kloosterstraat en de Heerenstraat; nu genoemd naar een 19e-eeuwse Javaanse dichter — de Jalan Ronggowarsito is langer dan de Kloosterstraat, en bestaat ook uit de voormalige Spoorlaan)

■ Kobong → Jl. Raden Patah (de oude naam betekent in het Javaans ‘verbrand’; nu genoemd naar een 16e-eeuwse Javaanse vorst — de huidige Jalan Raden Patah bestaat uit de voormalige straten, van west naar oost: Karang Bidara, Kobong, Kaligawe en Sianjar — Kobong was ook de bijnaam van het naastgelegen Europese kerkhof, dat in 2013 is ontruimd)
■ Koendjaran → Jl. Sompok II (de oude naam komt wellicht uit het Sanskrit, met de betekenis ‘olifanten’; nu een genummerde zijstraat van de Jalan Sompok, zie Sompok)
■ Koendjaranplein → Taman Sompok (plein/open veld bij de Koendjaran; nu een ‘taman‘/park bij de Jalan Sompok, zie Sompok)
■ Gang Kolmes → Jl. Peterongan Timur (nu genoemd als zijstraat aan de oostkant – ‘timur‘ – van de voormalige Peterongan)
■ Komediestraat → Jl. Cendrawasih (was waarschijnlijk genoemd naar het operagebouw aan de straat, dat nu Marabunta-gebouw genoemd wordt; de straat is nu genoemd naar de paradijsvogel — het zuidelijke gedeelte van de huidige Jalan Cendrawasih heette vroeger Oosterwalstraat)
■ Konijnenstraat → Jl. Cendrawasih I (nu een genummerde zijstraat van de Jalan Cendrawasih, zie Komediestraat)
■ Koningin Emmalaan → Jl. Dr. Sutomo (was genoemd naar koningin-regentes Emma; nu naar een arts en nationalist)
■ Kopenlaan → Jl. Dieng (nu genoemd naar de hoogvlakte Diengplateau)
■ Kortademstraat → Jl. Meliwis (de straat was zo genoemd omdat hier tijdens de VOC-tijd een executieplaats was; de huidige naam is Javaans voor ‘fluiteend’)
■ Krakatauweg → Jl. Krakatau (genoemd naar de vulkaan Krakatau in de Straat van Soenda)*
■ Kranggan Koelon → Jl. K.H. Wahid Hasyim (Kranggan is de naam van het gebiedje, ‘kulon‘ is Javaans voor ‘west’; nu genoemd naar de eerste minister van godsdienst van Indonesië — de Jalan K.H. Wahid Hasyim bestaat ook uit de voormalige Kranggan Wetan)
■ Kranggan Wetan → Jl. K.H. Wahid Hasyim (Kranggan is de naam van het gebiedje, ‘wétan‘ is Javaans voor ‘oost’; nu genoemd naar de eerste minister van godsdienst van Indonesië — de Jalan K.H. Wahid Hasyim bestaat ook uit de voormalige Kranggan Koelon)

L

■ Laboeanweg → Jl. Labuan Raya (Labuan duidt op een haven en is de naam van meerdere havenstadjes en vissersdorpen, het verwijst in dit geval waarschijnlijk naar het havenstadje Labuan in de provincie Banten; ‘raya‘ betekent groot of groots en duidt aan dat het een hoofdweg is)*
■ Lampersariweg → Jl. Lamper Sari
■ Lawoeweg → Jl. Lawu (genoemd naar een vulkaan op de grens van Centraal- en Oost-Java)
■ Gang Lengkong → Gg. Cilik (‘lengkong‘ betekent ‘bochtige kust’; ‘cilik‘ is Javaans voor ‘klein’)
■ Linggaweg of Lingga → Jl. Lingga (waarschijnlijk genoemd naar het eiland Lingga in de Riau-eilanden)*
■ Lombokstraat → Jl. Gg. Lombok (genoemd naar het eiland Lombok — de Lombokstraat liep langs de oostelijkeoever van de rivier; de huidige Jalan Gang Lombok loopt langs beide oevers, en loopt ook verder naar het noorden door)
■ Luciparaweg → Jl. Lusipara

M

■ Makamdawa → Jl. Indrapura (de oude naam is Javaans voor ‘lange begraafplaats’; nu genoemd naar een oud koninkrijk in West-Sumatra)
■ Maleische Kamp → Jl. Layur (was zo genoemd omdat het het deel van de stad was met veel Maleise immigranten uit o.a. Sumatra; de huidige naam betekent ‘haarstaartdegenvis’)
■ Manggaweg → Jl. Mangga Raya (genoemd naar de mangovrucht; ‘raya‘ betekent groot of groots en duidt aan dat het een hoofdweg is)*
■ Manggistanweg → Jl. Manggis Raya (genoemd naar de vrucht mangistan/mangosteen; ‘raya‘ betekent groot of groots en duidt aan dat het een hoofdweg is)*
■ Mangkoenegaran → Jl. Yudistiro (was genoemd naar een vorstendom ten oosten van Jogjakarta; nu naar een figuur uit de hindoeïstische mythologie)
■ Gang Mangkok → Jl. Gang Pasar Baru (de oude naam betekent kom of schaal, zo genoemd omdat er een winkel was die Chinees aardewerk verkocht; de huidige naam betekent ‘nieuwe markt’)
■ Marinestraat → Jl. Merpati (was zo genoemd omdat er een huis voor marinepersoneel stond; nu genoemd naar de vogelsoort duif)
■ Mawarstraat → Jl. Mawar (genoemd naar de bloemensoort roos)
■ Merapiweg → Jl. Merapi (genoemd naar de vulkaan Merapi op de grens van Centraal-Java en Jogjakarta)
■ Merbaboeweg → Jl. Merbabu (genoemd naar de vulkaan Merbabu in Centraal-Java)
■ Mlaten Kampement → Jl. Patimura (Mlaten is de naam van het gebiedje ten oosten van de oude stad van Semarang, kampement duidt op een legerkamp; nu genoemd naar nationale held Pattimura uit Ambon)
■ Mlaten Tiangwi → Jl. Dr. Cipto (Mlaten is de naam van het gebiedje ten oosten van de oude stad van Semarang; nu genoemd naar onafhankelijkheidsdactivist Cipto Mangunkusumo — de Jalan Dr. Cipto bestaat ook uit de voormalige Redjosari en Karreweg)
■ Mlaten Trenggoeloen → Jl. Mlaten Trenggulun (Mlaten is de naam van het gebiedje ten oosten van de oude stad van Semarang)
■ Mlati Harjo → Jl. Mlatiharjo Raya (‘mlati‘ betekent jasmijn en ‘harjo‘ betekent veilig; ‘raya‘ betekent groot of groots en duidt aan dat het een hoofdweg is)
■ Moeriaweg → Jl. Muria (genoemd naar een vulkaan in Centraal-Java)
■ Mritjan → Jl. Tentara Pelajar (de huidige naam betekent ‘studentenleger’ en duidt op een militaire eenheid die actief was tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog — de naam Mrican wordt nog steeds veel gebruikt, onder andere voor een markt die aan de straat ligt)

N

■ Ngaglik → Jl. Ngaglik Lama (nu met de toevoeging ‘lama‘/oud)
■ Nieuwe Gombel → Jl. Setiabudi (Gombel is de naam van een heuvel; de straat is nu onderdeel van de veel langere Jalan Setiabudi, die genoemd is naar de bijnaam Setiabudhi van schrijver en activist Ernest Douwes Dekker — in de volksmond heet dit stukje van de straat nog wel Jalan Gombel Baru, waarbij ‘baru‘ letterlijk ‘nieuw’ is; zie ook Oude Gombel)
■ Nieuwe Sompok → Jl. Sompok Baru (zie ook Sompok; ‘baru‘ betekent ‘nieuw’ — de weg ligt in het verlengde van de Sompok)
■ Nieuwe Tjandiweg → Jl. Rinjani en Jl. S. Parman (‘tjandi’/’candi‘ betekent ‘tempel’, Nieuw Tjandi was de naam van een buitenwijk aan de zuiwestkant van de stad, ten westen van het oorspronkelijke Tjandi; het noordelijke deel van de straat is nu genoemd naar de vulkaan Rinjani op Lombok, het zuidoostelijke deel naar soldaat Siswondo Parman die in 1965 vermoord werd bij een poging tot staatsgreep — de Jalan S. Parman bestaat ook uit de voormalige Dr. De Vogelweg)
■ Nieuw Holland → Jl. Widoharjo
■ Nogosariweg → Jl. Kawi (was genoemd naar een houtsoort; nu naar een vulkaan in Oost-Java)
■ Noorderwalstraat → Jl. Merak (was genoemd naar de oude verdedigingswerken van de stad; de huidige naam ‘merak‘ is het Indonesische en Javaanse woord voor de vogelsoort ‘pauw’)

O

■ Oedjoeng Tandjoeng → Jl. Lodan Raya (de oude naam, huidige spelling ‘ujung tanjung‘, betekent letterlijk ‘uiteinde van de landtong’; ‘lodan‘ is Javaans voor walvis, ‘raya‘ betekent groot of groots en duidt aan dat het een hoofdweg is)
■ Oei Tiong Bingweg → Jl. Sultan Agung (was genoemd naar een Chinese landheer; nu naar een 17e-eeuwse sultan van Mataram)

■ Oei Tiong Hamweg → Jl. Pahlawan (was genoemd naar een ‘Kapitein der Chinezen’, een overheidsfunctie in Nederlands-Indië; de huidige naam betekent ‘heldenstraat’)
■ Oosterwalstraat → Jl. Cendrawasih (was genoemd naar de oude verdedigingswerken van de stad; nu genoemd naar de paradijsvogel — het noordelijke gedeelte van de huidige Jalan Cendrawasih heette vroeger Komediestraat)
■ Oudeboomstraat → Jl. Boom Lama (genoemd naar de oude ‘boom’, het douanekantoor bij de haven; ‘lama‘ is letterlijk ‘oud’)
■ Oude Gombel → Jl. Gombel Lama (Gombel is de naam van een heuvel; ‘lama‘ is letterlijk ‘oud’ — zie ook Nieuwe Gombel)
■ Oude Stadhuisstraat → Jl. Branjangan (aan deze straat stond het stadhuis voordat deze in 1850 afbrandde en daarnaa naar de Bodjong verhuisde; nu genoemd naar de vogelsoort Oosterse struikleeuwerik — het zuidelijke deel van de Jalan Branjangan heette vroeger Zwaluwstraat)

P

■ Pakhuisstraat → Jl. Empu Tantular (was genoemd naar de pakhuizen aan de straat, onder andere van de Nederlandsche Handel-Maatschappij; nu genoemd naar een 14e-eeuwse dichter en geleerde — de Jalan Empu Tantular bestaat ook uit de voormalige Westerwalstraat, Zeestrand en Altingstraat)
■ Palmenlaan Oost → Jl. Taman Ade Irma Suryani Nasution of Jl. Taman Beringin (was genoemd naar de palmboom; nu naar het naastgelegen park/’taman‘, dat genoemd is naar de dochter van een generaal, die in 1965 op vijfjarige leeftijd vermoord werd bij een poging tot staatsgreep — in de volksmond wordt het park, en ook de straat, ook wel Taman Beringin genoemd, letterlijk Treurvijgpark — de straat was onderdeel van het villapark)
■ Palmenlaan West → Jl. Ade Irma Suryani Nasution (was genoemd naar de palmboom; nu naar de dochter van een generaal, die in 1965 op vijfjarige leeftijd vermoord werd bij een poging tot staatsgreep — de straat was onderdeel van het villapark)
■ Palmenlaan Zuid → Jl. Karel Sasuit Tubun (was genoemd naar de palmboom; nu naar een politieagent die in 1965 vermoord werd bij een poging tot staatsgreep — de straat was onderdeel van het villapark)
■ Pandean → Jl. M.T. Haryono (nu genoemd naar generaal Mas Tirtodarmo Haryono die in 1965 vermoord werd bij een poging tot staatsgreep — de Jalan M.T. Haryono is bijna 5 km lang en bestaat ook uit de voormalige Bangkong, Sajangan, Karangtoeri, Karang Sari, Ambengan en Djomblang)
■ Pandean Lamper → Jl. Brigjend Katamso (de straat loopt tussen twee gebiedjes die Pandean en Lamper heten; nu genoemd naar brigadier-generaal Katamso Darmokusumo die in 1965 werd vermoord bij een poging tot staatsgreep — de straat wordt ook wel Jalan Majapahit genoemd, naar een oud Javaans koninkrijk — het westelijke deel van de Jl. Brigjend Katamso heette vroeger Karangtempel)
■ Paradeplein → Jl. Taman Srigunting (was zo genoemd omdat bij dit plein het koloniale leger paradeerde; nu een ‘taman‘/park genoemd naar de vogelsoort drongo — het plein is nu gedeeltelijk een parkje, en een deel is bebouwd)
■ Parallelweg → Jl. Argopuro (was zo genoemd omdat de weg parallel loopt aan de Nieuwe Tjandiweg; nu genoemd naar een berg in Oost-Java)
■ Pedamaran → Jl. Pedamaran (de naam duidt er op dat dit een vindplaats was van damarhars)
■ Peloran → Jl. Gajah Mada (de oude naam schijnt een verbastering te zijn van ‘schietterein’; nu genoemd naar een 14e-eeuws Javaans militair leider — de Jalan Gajah Mada bestaat ook uit de voormalige Doewet en Seteran)
■ Pendrian of Pendrikan → zie Prins Hendriklaan
■ Pengapon → Jl. Pengapon (het oostelijke deel van de Jalan Pengapon heette vroeger Soemoeroemboel)
■ Petekan → Jl. Petek
■ Peterongan → Jl. Kompol Maksum (nu genoemd naar en politiecommissaris: kompol is een afkorting van komisaris polisi)
■ Petoedoengan → Jl. Petudungan
■ Pieter Sijthofflaan → Jl. Pandanaran (was genoemd naar een resident van Semarang; nu genoemd naar verschillende 15e- en 16e-eeuwse regenten van Semarang met de naam Pandanaran of Pandan Arang — het westelijke deel van de huidige Jalan Pandanaran heette vroeger Juliana en Bernhardlaan)
■ Gang Pinggir → Gg. Pinggir (‘pinggir‘ betekent ‘rand’: het kan erop duiden dat de straat de rand vormt van de Chinatown van Semarang, of dat het langs de oever van de rivier loopt)

■ Plampitan → Jl. Plampitan (‘plampitan‘ komt van het Javaanse woord ‘lampit‘, dat ‘rieten mat’ betekent — de naam slaat dus op een dorpje of gebiedje waar een mattenwever woonde)
■ Poelostraat → Jl. Dorang (‘pulo‘ is Javaans voor eiland of rivieroever in het Javaans; de huidige naam betekent ‘zilvervis’ — het westelijke gedeelte van de Jalan Dorang heette vroeger Poerwogondo)
■ Poerwogondo → Jl. Dorang (de huidige naam betekent ‘zilvervis’ — het oostelijke gedeelte van de Jalan Dorang heette vroeger Poelostraat — drie straten evenwijdig aan de voormalige Poerwogondo heten nu nog Jl. Purwogondo I, II en III)
■ Poerwosari → Jl. Purwosari*
■ Pondok Pati → Jl. Pondok Pati (de naam betekent letterlijk ‘zetmeelhuisje’)
■ Pontjol → Jl. Imam Bonjol (nu genoemd naar een 19e-eeuwse verzetsleider uit West-Sumatra — de Jalan Imam Bonjol bestaat ook uit de voormalige Blakang Kebon en Prins Hendriklaan — het spoorwegstation ten noorden van de straat heet station Semarang Poncol)
■ Prins Hendriklaan → Jl. Imam Bonjol (de straat heette oorspronkelijk Pendrian of Pendrikan, maar werd later genoemd naar prins Hendrik van Mecklenburg-Schwerin; nu genoemd naar een 19e-eeuwse verzetsleider uit West-Sumatra — de Jalan Imam Bonjol bestaat ook uit de voormalige Blakang Kebon en Pontjol)
■ Progoplein → Jl. Taman Progo (genoemd naar de rivier Progo in Centraal-Java en Jogjakarta; ‘taman‘ betekent letterlijk ‘park’)
■ Progoweg 2 t/m 5 → Jl. Progo II t/m V (vier genummerde straatjes genoemd naar de rivier Progo in Centraal-Java en Jogjakarta)
■ Pemaliweg 1 t/m 4 → Jl. Pemali I t/m IV (vier genummerde straatjes genoemd naar de rivier Pemali in Centraal-Java)

R

■ Ramboetanweg of Ramboetan → Jl. Rambutan Raya (genoemd naar de ramboetanvrucht; ‘raya‘ betekent groot of groots en duidt aan dat het een hoofdweg is)
■ Randoesari → zie Juliana en Bernhardlaan
■ Randoesaripark → Jl. Randusari Pos I (parkje aan de oostkant van de Randoesari; nu een genummerde straat van het wijkje Randusari met de toevoeging ‘pos‘/post)
■ Redjosari → Jl. Dr. Cipto (in de oude naam betekent ‘rejo‘ druk of welvarend en ‘sari‘ kern, dus de straatnaam betekent iets als ‘druk centrum’; nu genoemd naar onafhankelijkheidsdactivist Cipto Mangunkusumo — de Jalan Dr. Cipto bestaat ook uit de voormalige Mlaten Tiangwi en Karreweg)
■ Redjosari I t/m IX → Jl. Rejosari I t/m IX (negen genummerde zijstraten van Redjosari: de naam van de hoofdstraat zelf is gewijzigd, maar die van de zijstraten niet)
■ Reegang → Jl. Kolonel Sugiono (nu genoemd naar een kolonel die in 1965 werd vermoord bij een poging tot staatsgreep — de Jalan Kolonel Sugiono bestaat ook uit de voormalige Dokter Djawastraat)
■ Regentsweg of Regentweg → geen (was genoemd naar de politieke functie; de straat, onderdeel van de Alun-alun, bestaat niet meer)
■ Reservoirweg → Jl. Tanah Putih I (was genoemd naar het waterreservoir Djomblang aan de straat; nu een genummerd straatje van het wijkje Tanah Putih, letterlijk ‘witte grond’ — zie ook de voormalige Tanahpoetih)
■ Rosapark of Rozapark → Jl. Simpang (de huidige naam betekent ‘hoek’ — bij de ingang van het straatje hangt nu een bord met de straatnaam Jalan Simpang, maar de gebouwen aan de straat, waaronder winkelcentrum DP Mall, hebben een adres aan de naastgelegen Jalan Pemuda, zie Bodjong)

S

■ Saidan → Jl. Saidan
■ Sajangan → Jl. M.T. Haryono (nu genoemd naar generaal Mas Tirtodarmo Haryono die in 1965 vermoord werd bij een poging tot staatsgreep — in de volksmond nog steeds vaak Jalan Sayangan genoemd — de Jalan M.T. Haryono is bijna 5 km lang en bestaat ook uit de voormalige Pandean, Ambengan, Karangtoeri, Karang Sari, Bangkong en Djomblang)
■ Gang Schmalz → Jl. Singotoro Raya (in de huidige naam betekent ‘raya‘ groots, er op duidend dat het de hoofdstraat van het wijkje is — een zijstraat van de Gang Schmalz heette vroeger als Singotoroweg)
■ Sebandaran → Jl. Sebandaran (waarschijnlijk gerelateerd aan het woord ‘syahbandar‘, dat havenopzichter betekent)
■ Sekajoe → Jl. Sekayu
■ Sembodja of Sembodjaweg → Jl. Semboja (wellicht genoemd naar een dorp in Centraal-Java)
■ Sendjojoweg 1 t/m 6 → Jl. Senjoyo I t/m VI (zes genummerde straatjes genoemd naar een rivier in Centraal-Java)
■ Seteran → Jl. Gajah Mada (de oude naam schijnt een verbastering te zijn van ‘schietterein’; nu genoemd naar een 14e-eeuws Javaans militair leider — de Jalan Gajah Mada bestaat ook uit de voormalige Doewet en Peloran)
■/■ Seteran Dalem → Jl. Seteran Dalam en Jl. Taman Seteran Baru (zie Seteran — de toevoeging dalem/dalem betekent ‘binnenweg’; het noordelijke deel van de straat heet nog hetzelfde, het westelijke deel heet nu Jalan Taman Seteran Baru, waarbij ‘taman‘ park betekent en ‘baru‘ nieuw)
■ Sianjar → Jl. Raden Patah (nu genoemd naar een 16e-eeuwse Javaanse vorst — de huidige Jalan Raden Patah bestaat uit de voormalige straten, van west naar oost: Karang Bidara, Kobong, Kaligawe en Sianjar)
■ Sidodadiweg → Jl. Sidodadi Barat (‘sidodadi‘ is Javaans voor ‘gaat gebeuren’; nu met de toevoeging ‘barat‘/west)
■ Sidodadiweg Oost → Jl. Sidodadi Timur (zie Sidodadiweg; ‘timur‘ is letterlijk oost)
■ Sieburgstraat → Jl. Nuri (nu genoemd naar de papegaaiensoort lori)
■ Sindoroweg of soms Sindaraweg → Jl. Sindoro (genoemd naar een vulkaan in Centraal-Java)
■ Singotoroweg → Jl. Singotoro
■ Siranda of Sirandaweg → Jl. Diponegoro (nu genoemd naar een 19e-eeuwse leider van een opstand tijdens de Java-oorlog)
■ Siwalanweg → Jl. Siwalan (genoemd naar de palmyraboom of -vrucht)
■ Sleko → Jl. Kampung Sleko (onduidelijk waar de naam ‘sleko’ vandaan komt; de straat heeft nu de toevoeging ‘kampung‘/’dorp’ — ook de voormalige Tiang Bendera is nu onderdeel van de Jalan Kampung Sleko)
■ Soembingweg → Jl. Sumbing (genoemd naar een vulkaan in Centraal-Java)
■ Soemeneban → Jl. Sumeneban (zo genoemd omdat hier veel mensen uit de regio Sumenep op het eiland Madura woonden)
■ Soemoeroemboel → Jl. Pengapon (de oude naam verwees wellicht naar een waterbron, ‘sumur‘— het westelijke deel van de Jalan Pengapon heette vroeger al Pengapon)
■ Soenarioweg → Jl. Guntur (was waarschijnlijk genoemd naar een districtshoofd van Djomblang; nu naar een vulkaan in West-Java)
■ Soloweg → Jl. Solo (genoemd naar de stad Solo, ook bekend als Surakarta, in Centraal-Java)
■ Sompok → Jl. Sompok (‘sompok‘ betekent in het Indonesisch letterlijk ‘plotseling ontmoeten’)
■ Spoorlaan → Jl. Ronggowarsito (was zo genoemd omdat de straat langs een spoorweg liep; nu genoemd naar een 19e-eeuwse Javaanse dichter — de Jalan Ronggowarsito is langer dan de Spoorlaan, en bestaat ook uit de voormalige Kloosterstraat)
■ Sportlaan → Jl. Tri Lomba Juang (was zo genoemd omdat aan de straat onder andere een voetbalveld en tennisbanen lagen; de huidige naam heeft te maken met de triathlon — het sportcomplex bestaat nog steeds en heet nu GOR Tri Lomba Juang)
■ Stadionweg → Jl. Ki Mangunsarkoro (was genoemd naar het stadion aan de oostkant van de straat; nu naar Ki Sarmidi Mangunsarkoro, een voormalige minister — het stadion bestaat nog en wordt gebruikt voor sportwedstrijden en evenementen, met rondom een permanente boekenmarkt — de straten die direct rondom het stadion liggen heten nog wel Jalan Stadion Utara/Noord, Timur/Oost, Selatan/Zuid en Barat/West)

T

■ Tambaksari → Jl. Usman Janatin (was wellicht genoemd naar de haven Tambaksari aan de noordkust van West-Java; nu genoemd naar een marinier die tijdens omkwam tijdens de konfrontasi tussen Indonesië en Maleisië in de jaren 60 — het oostelijke deel van de Jalan Usman Janatin heette vroeger Tjemaralaan — boven de Jalan Usman Janatin is een extra doorgaande weg gebouwd, die onderdeel is van de ringweg van Semarang en de doorgaande weg van Jakarta naar Surabaya)
■ Tanahpoetih of Tanah Poetih → Jl. Dr. Wahidin (de oude naam betekent letterlijk ‘witte grond’; nu genoemd naar nationale held Wahidin Soedirohoesodo — de Jalan Dr. Wahidin bestaat ook uit de voormalige Tjandi, Karangpanas en Djomblang)
■ Tawang → Jl. Tawang (de naam Tawang komt van het dorpje Tawangsari dat hier lag — de loop van de straat is in de loop der jaren iets veranderd — het spoorwegstation aan de straat, station Semarang Tawang, is het grootste station van de stad)
■ Tegalamba of Tegalombo → Jl. Tabanan (was genoemd naar een heuvel in Oost-Java; nu naar een gebied op Bali)
■ Tegalwareng → Jl. Sriwijaya (in het Javaans betekent ‘tegal‘ akker en ‘wareng‘ achter-achter-achterkleinkind; nu genoemd naar het oude Maleise koninkrijk Srivijaya — de straten Holleweg, Gergadji, Genoek en Tegalwareng stonden samen ook bekend als de Groote Toerweg, om de verbindingsweg van het centrum van Semarang met de buitenwijken Nieuw Tjandi en Djomblang aan te duiden — de Jalan Sriwijaya bestaat ook uit de voormalige Genoek)
■ Telamaja → Jl. Telomoyo (genoemd naar een vulkaan in Centraal-Java)
■ Gang Tengah → Gg. Tengah (‘tengah‘ betekent ‘midden’, in dit geval duidend op het midden van Chinatown)
■ Tiang Bendera → Jl. Kampung Sleko (de oude naam betekent vlaggenstok; de straatnaam werd eerst Jl. Tiangbendera, maar nu is de straat onderdeel van de langere Jalan Kampung Sleko — zie ook Sleko)
■ Tillemaplein → (Jl.) Taman Sudirman (was genoemd naar apotheker Hendrik Freerk Tillema; nu naar een Indonesisch generaal tijdens de onafhankelijkheidsoorlog, ‘taman‘ is letterlijk ‘park’ — direct ten zuiden van het plein ligt het Nederlands militair ereveld Candi, ook wel ereveld Tillemaplein)

■ Tjandi → Jl. Dr. Wahidin (de oude naam betekent ‘tempel’; nu genoemd naar nationale held Wahidin Soedirohoesodo — de Jalan Dr. Wahidin bestaat ook uit de voormalige Tanahpoetih, Karangpanas en Djomblang)
■ Tjap Kauking → Jl. Wotgandul Timur (de oude naam heeft een Chinese oorsprong, de straat ligt aan de rand van Chinatown; in de nieuwe naam betekent ‘timur‘ oost — zie ook Wotgandoel)
■ Tjemaralaan → Jl. Usman Janatin (was genoemd naar een boomsoort; nu genoemd naar een marinier die tijdens omkwam tijdens de konfrontasi tussen Indonesië en Maleisië in de jaren 60 — het westelijke deel van de Jalan Usman Janatin heette vroeger Tambaksari — boven de Jalan Usman Janatin is een extra doorgaande weg gebouwd, die onderdeel is van de ringweg van Semarang en de doorgaande weg van Jakarta naar Surabaya)
■ Tjitaroemlaan → Jl. Citarum (genoemd naar een rivier in West-Java)
■ Toempangweg → Jl. Tumpang Raya (‘tumpang‘ betekent ‘overlap’, en is ook de naam van een gerecht; nu met de toevoeging ‘raya‘/hoofdweg)
■ Gang Traverdoeli → Jl. Suyudono

V

■ Villapark → Jl. Beringin (deze straat, samen met de Palmenlaan, was aangelegd als villawijkje; de huidige naam betekent ‘treurvijg’)
■ Dr. De Vogelweg → Jl. S. Parman (was genoemd naar arts W.Th. de Vogel; nu naar soldaat Siswondo Parman die in 1965 vermoord werd bij een poging tot staatsgreep — de Jalan S. Parman bestaat ook uit een deel van de voormalige Nieuwe Tjandiweg)

W

■ Gang Waaghals → Jl. Pedalangan (de huidige naam betekent ‘poppenspel’)
■ Gang Waroeng → Jl. Gg. Warung (een ‘warung‘ is een klein winkeltje of restaurantje)
■ Watoegede of Watoegedehweg → Jl. Gubernur Budiono (de oude naam is Javaans voor ‘grote steen’; nu genoemd naar de derde gouverneur van Centraal-Java, R. Boedijono)
■ Westerwalstraat → Jl. Empu Tantular (was genoemd naar de oude verdedigingswerken van de stad; nu genoemd naar een 14e-eeuwse dichter en geleerde — de Jalan Empu Tantular bestaat ook uit de voormalige Altingstraat, Pakhuisstraat en Zeestrand)
■ Wilhelminaplein → geen (was genoemd naar koningin Wilhelmina; deze grote rotonde heeft nu geen officiële naam, maar wordt in de volksmond vaak Taman Tugu Muda of Bundaran Tugu Muda genoemd, letterlijk ‘Jeugdmonumentpark’ of ‘Jeugdmonumentrotonde’ — bij de rotonde komen grote wegen bij elkaar, waaronder de voormalige Bodjong, Boeloe, Koningin Emmalaan en Juliana en Bernhardlaan)
■ Wilisweg → Jl. Wilis (genoemd naar een vulkaan in Oost-Java)
■ Woengkalweg → Jl. Wungkal (‘wungkal‘ is Javaans voor ‘wetsteen’ — het kan ook verwijzen naar een heuvel in Centraal-Java met deze naam)
■ Wotgandoel → Jl. Wotgandul Barat (nu met de toevoeging ‘barat‘/west — Jalan Wotgandul Timur oftewel oost is de voormalige Tjap Kauking)

Z

■ Zeestrand → Jl. Empu Tantular (was waarschijnlijk zo genoemd omdat het de directe verbinding was tussen de stad en de kust; nu genoemd naar een 14e-eeuwse dichter en geleerde — de Jalan Empu Tantular bestaat ook uit de voormalige Westerwalstraat, Pakhuisstraat en Altingstraat)
■ Zimmermanlaan → Jl. Basudewa (was misschien genoemd naar luitenant-ter-zee, politicus en schrijver August Eduard Zimmerman, die schreef over zijn reizen naar Indië; nu genoemd naar een figuur uit de hindoeïstische mythologie)
■ Zuidergrachtstraat → Jl. Kenari (nu genoemd naar de vogelsoort kanarie — op Google Maps heet de straat Jalan Karaoke Diva-Mutiara, genoemd naar twee karaokebars aan de straat, maar dit is geen officiële naam)
■ Zuiderwalstraat → Jl. Sendowo (was genoemd naar de oude verdedigingswerken van de stad)
■ Zwaluwstraat → Jl. Branjangan (was genoemd naar de vogelsoort zwaluw; nu naar de vogelsoort Oosterse struikleeuwerik — het noordelijke deel van de Jalan Branjangan heette vroeger Oude Stadhuisstraat)

---

Voetnoot

* De 20e-eeuwse (vooral jaren 20/30) nieuwbouwwijken aan de zuid- en oostkant van Semarang bestaan in veel gevallen uit een hoofdstraat (bijvoorbeeld Krakatauweg) met een reeks genummerde zijstraten (1e Krakatauweg, 2e Krakatauweg, enz.). In veel, maar niet alle, gevallen is de nummering nog hetzelfde: zo heet de 2e Krakatauweg nu Jalan Krakatau II.

Kaarten en bronnen

• Oude kaarten:
  • Kaart van Semarang 1935 (Nillmij)
  • Java Town Plan: Semarang 1946 (Survey Directorate H.Q. ALFSEA)
• Lijsten van oude en nieuwe straatnamen:
  • Het boek ‘Semarang. Beeld van een stad’ van B. Brommer e.a., uit 1997. De lijst op pagina’s 100-101 geeft een mooi overzicht maar is niet geheel compleet en soms onjuist. Het boek is via Bol.com alleen nog tweedehands te koop.
  • Ook op de website Semarang.nl staat een lijst van oude en nieuwe straatnamen. Ook hier zitten enkele foutjes in.
• Nieuwe kaarten: Google Maps, Bing Maps, Openstreetmap en Wikimapia.

Lees ook…

• Straatnamen in Batavia vroeger en Jakarta nu
• Straatnamen in Bandung: vroeger en nu
• Straatnamen in Medan: vroeger en nu
• Toen en nu: De haven van Semarang