Laatste update: 1 juli 2019 (veel nieuwe bestemmingen)
Deze maand is een groot nieuw vliegveld in West-Java geopend: Kertajati International Airport. Het is de bedoeling dat dit een van de grootste en drukste luchthavens van Indonesië wordt. In dit artikel een toelichting op de reden voor de bouw van dit vliegveld, de bestemmingen en de bereikbaarheid.
Inhoudsopgave
Achtergrond en ligging
Locatie van West Java International Airport (Kertajati).
Het westen van Java is een van de dichtstbevolkte regio’s ter wereld. In een gebied ongeveer net zo groot als Nederland wonen tegen de 70 miljoen mensen! In dit gebied bevinden zich 8 van de 10 grootste gemeenten van Indonesië, en onder andere de stedelijke regio’s Groot-Jakarta (32 miljoen inwoners), Groot-Bandung (8 miljoen) en Groot-Cirebon (2,5 miljoen).
In westelijk Java waren tot nu toe drie luchthavens actief:
- Soekarno-Hatta International Airport (CGK) in Tangerang aan de westkant van Jakarta: dit is de drukste luchthaven van Indonesië met 63 miljoen passagiers per jaar (2017).
- Halim Perdanakusuma Airport (HLP) in Oost-Jakarta: deze luchthaven werd al in de jaren 20 opgericht als Vliegveld Tjililitan. Sinds vliegveld Soekarno-Hatta in 1985 werd geopend was Halim alleen nog maar voor militaire vluchten, maar om de drukte op te vangen is het vliegveld sinds 2014 weer open voor binnenlandse vluchten. In 2017 vlogen er bijna 7 miljoen passagiers via Halim.
- Husein Sastranegara International Airport (BDO) in Bandung: opgericht in de Nederlandse tijd als Vliegveld Andir. Omdat het vliegveld midden in de stad en tussen de bergen ligt is de capaciteit beperkt. Het vliegveld wordt gebruikt door zo’n 4 miljoen passagiers per jaar.
Al deze vliegvelden kunnen het aantal passagiers nauwelijks aan, en dus wordt er al lang gesproken over nieuwe vliegvelden. Omdat Bandung geheel tussen de bergen ligt is het niet mogelijk om dichtbij de stad een grote nieuwe luchthaven te bouwen. Er is daarom gekozen om de ‘New Bandung Airport‘ net buiten het berggebied aan te leggen: in Kertajati (regentschap Majalengka).
Het terminalgebouw van Kertajati Airport (juni 2018).
Omdat Kertajati hemelsbreed 70 km van Bandung ligt werd er echter al snel besloten om niet meer te spreken over New Bandung Airport, maar genoemd naar de provincie: West Java International Airport (in het Indonesisch ‘Bandara Internasional Jawa Barat‘, BIJB). Omdat ook dit vrij onduidelijk is (want de provincie West-Java is bijna net zo groot als Nederland) wordt het vliegveld nu ook wel simpelweg naar het naastgelegen dorpje genoemd, dus Kertajati International Airport. De luchthavencode is KJT.
Oorspronkelijk was Kertajati Airport bedoeld als vervanging van het vliegveld in Bandung zelf, maar gezien de vrij grote afstand tot de stad (en nog niet zo goede verbindingen) is daar nu zeker nog geen sprake van. Als de bereikbaarheid over de weg en het spoor de komende jaren verbeterd zou het wel kunnen dat het vliegveld in Bandung zelf zich bijvoorbeeld alleen nog maar op binnenlandse vluchten gaat richten.
Ontwikkeling
Werk aan de landingsbaan van Kertajati Airport in 2016.
De bouw van Kertajati Airport begon in 2015. In drie jaar is er dus een volledige luchthaven uit de grond gestampt.
Voor de ontwikkeling van de luchthaven zijn meerdere fases voorzien. De bouw van de eerste fase is nu nog niet helemaal voltooid, maar het vliegveld kan dus al wel open. Er is momenteel één landingsbaan met een lengte van 2.500 meter. In de loop van 2018 of 2019 moet dit verlengd worden tot 3.000 meter. Daarmee is de start- en landingsbaan lang genoeg voor nagenoeg alle vliegtuigtypen.
Het moderne en lichte terminalgebouw.
In fase 1 heeft de terminal een vloeroppervlakte van zo’n 80.000 vierkante meter, waarmee de luchthaven een capaciteit van 5 miljoen passagiers per jaar heeft. Tijdens de komende jaren kunnen de volgende fases worden uitgevoerd, waarmee de landingsbaan verlengd wordt tot 3.500 meter, een tweede landingsbaan wordt toegevoegd en de terminal meer dan twee keer zo groot wordt. De luchthaven zou dan een capaciteit hebben van tenminste 18 miljoen passagiers per jaar. Hoe snel deze fases ontwikkeld zullen worden hangt ook af van de groei van het vliegveld.
Bestemmingen
Waterboog van de brandweer om het eerste Citilink-vliegtuig te onthalen in Kertajati, 8 juni 2018.
De eerste vliegroute die is begonnen is van Citilink. Vanaf 8 juni 2018 vliegt deze budgetmaatschappij dagelijks tussen Kertajati en Surabaya, provinciehoofdstad van Oost-Java. Dit is in eerste instantie voor twee weken tijdens de drukke tijd rondom het Suikerfeest (15 juni), maar vanaf 1 juli 2018 blijft Kertajati-Surabaya ook als vaste route gehandhaafd.
Update 1 juli 2019: In het eerste jaar dat het vliegveld open was is het aantal bestemmingen beperkt gebleven. Maar een paar vluchten per week deden het grote vliegveld aan. Per 1 juli 2019 is daar verandering in gekomen, doordat de overheid bepaald heeft dat veel binnenlandse vluchten verplaatst moesten worden van Husein Sastranegara International Airport in Bandung naar Kertajati. Op het vliegveld van Bandung blijven vooralsnog de meeste vluchten binnen het eiland Java, en de internationale vluchten.
Vanaf Kertajati gaan nu vluchten naar onder andere Denpasar/Bali, Medan, Palembang, Pekanbaru, Surabaya, Balikpapan, Lombok en Jogjakarta. Check Skyscanner of de Indonesische zoekmachine Traveloka om vluchten te zoeken.
Bereikbaarheid
Schematisch kaartje van de ligging van Kertajati Airport, met snelwegen (rood) en spoorlijnen (onderbroken lijn).
Het bijgaande plaatje is een zeer schematisch kaartje van de ligging van Kertajati Airport. Hieronder de toelichting op de bereikbaarheid over de weg, met de trein en met de bus; nu en in de toekomst.
Over de weg
De in 2015 voltooide snelweg (tolweg) Cipali van Cikampek naar Cirebon loopt net ten zuiden van het vliegveld. De afstand van de afrit van de snelweg naar de luchthaven is ongeveer 10 km. Door deze tolweg is er over de weg een vrij snelle verbinding met de stad Cirebon (55 km).
De snelweg Cipali, die vrij dicht langs Kertajati Airport loopt.
De verbinding vanaf provinciehoofdstad Bandung is nog niet zo goed. Er is een tweebaansweg (door de bergen) van Bandung via Sumedang richting de luchthaven. De afstand is zo’n 85 km, maar via de smalle en drukke weg is dat al gauw drie uur rijden. Het is daarom vaak sneller om helemaal om te rijden over de tolwegen via Cikampek (in totaal 175 km). Er is een tolweg in aanbouw van Bandung via Sumedang naar de bestaande tolweg bij Kertajati, onder de naam Cisumdawu. Naar verwachting gaat deze tolweg open in 2019. De reistijd kan dan beperkt worden tot minder dan anderhalf uur.
Met de trein
Er is nog geen spoorlijn naar Kertajati Airport. De spoorlijn tussen Cikampek en Cirebon loopt met een boog aan de noordkant om Kertajati heen. Het dichtstbijzijnde grotere treinstation is station Jatibarang, 30 km ten noorden van het vliegveld.
Er zijn wel plannen voor een (of meer) spoorlijn(en) naar de luchthaven. Er wordt gedacht aan een aftakking van de bestaande spoorlijn bij Jatibarang naar Kertajati, zodat er treinen vanuit zowel Jakarta als Cirebon naar het vliegveld kunnen rijden. Er zijn ook plannen voor een spoorlijn van Bandung via Sumedang naar Cirebon. Deze komt dan vrij dicht langs Kertajati, met ook daar een station gepland.
Met de luchthavenbus
Feestelijke opening van de eerste DAMRI-buslijnen op luchthaven Kertajati, juni 2018.
Busbedrijf DAMRI heeft buslijnen van en naar allerlei luchthavens in Indonesië, en daar komt nu ook Kertajati Airport bij. Al voordat het vliegveld goed en wel gestart is heeft DAMRI vier buslijnen aangekondigd. In eerste instantie zal de dienstregeling worden afgestemd op de vluchttijden. Later zullen de bussen regelmatiger gaan rijden, en dan komen er waarschijnlijk ook meer routes. De vier aangekondigde vertrekpunten voor de DAMRI-lijnen, en de ticketprijzen, zijn als volgt. Alle bussen rijden zoveel mogelijk via de snelwegen, dus die uit Bandung rijdt om via Cikampek.
- Bandung: Jalan Kebon Kawung (voor het centraal station). 75.000 rupiah (€ 4,50).
- Cirebon: busterminal Harjamukti. 40.000 rupiah (€ 2,50).
- Kuningan: busterminal Kuningan. 50.000 rupiah (€ 3,00).
- Cikarang: winkelcentrum Plaza Jababeka. 60.000 rupiah (€ 3,50).
Naast de bussen van DAMRI zijn er per juli 2019 ook bussen en minibusjes naar Kertajati Airport vanaf onder andere Bandung, Tasikmalaya, Cirebon, Indramayu, Sumedang, Purwakarta en Majalengka.
In de Archipel 