Indonesië kent meer dan 300 verschillende bevolkingsgroepen, zoals de Javanen, Soendanezen, Batak en Balinezen, die elk hun eigen cultuur hebben. Daar hoort ook traditionele kleding bij, en zeker de kleding die gedragen wordt bij feesten en ceremonies is vaak bijzonder. De Indonesische president heeft zich bij bezoeken aan bepaalde regio’s vaak gekleed in de traditionele kleding van de lokale bevolking. In dit artikel een overzicht van enkele van deze traditionele klederdrachten, aan de hand van 15 foto’s van president Joko Widodo (“Jokowi”).
1. Balinees
Tijdens het congres van zijn politieke partij PDI-P in augustus 2019, gehouden op Bali, verscheen Jokowi in een traditioneel Balinese outfit. Het hoofddeksel dat hij draagt is een iket, in het Balinees udeng genoemd. De onderkleding bestaat uit twee soorten ‘omslagdoeken’: een rode kamen (op de foto niet goed te zien) en daar overheen een saput met een motief van onder andere goud en paars. Na afloop stapte de president meteen in het vliegtuig (zie de foto) om naar Maleisië te reizen voor een staatsbezoek. Foto: Twitter @jokowi/Agus Suparto.
2. Boeginees
In 2017 kwam Jokowi in traditionele kleding van de Boeginezen naar de ‘jaarlijkse zitting’ van het Indonesische parlement, een soort troonrede. Als reden voor het dragen van traditionele kleding gaf de president dat het was om te laten zien hoe rijk Indonesië is aan etnische groepen, talen, culturen en dus ook kledingstijlen. De keuze voor de kleding van de Boeginezen (Zuid-Sulawesi) heeft te maken met toenmalig vicepresident Jusuf Kalla, die tot die bevolkingsgroep behoort. Jusuf Kalla zelf droeg op zijn beurt Javaanse traditionele kleding van de stad Solo, waar Jokowi vandaan komt. Foto: Biro Pers Setpres.
3. Batak
Op deze foto dragen Jokowi en zijn vrouw Iriana traditionele kleding van het Batakvolk (Noord-Sumatra). Ze droegen deze kleding in september 2017 bij de opening van een tentoonstelling over nationale en regionale ambachten in Jakarta. Foto: Liputan6.com/Angga Yuniar.
4. Atjeh
Tijdens de viering van de Onafhankelijkheidsdag op 17 augustus 2018 bij het Merdeka-paleis in Jakarta droeg Jokowi traditionele kleding uit Atjeh. Ook zijn vrouw Iriana, links op de foto, droeg voor de gelegenheid traditionele kleding, echter niet die van Atjeh. Haar kleding komt van het Minangkabau-volk (West-Sumatra). Foto: ANTARA /Puspa Perwitasari.
5. Gayo
De Atjehse stijl zoals hierboven bij nummer 4 is van de Atjehers die vooral in de kustgebieden van de provincie Atjeh wonen. In de binnenlanden van Atjeh wonen ook andere bevolkingsgroepen, waaronder de Gayo. In maart 2016 kwam Jokowi een lokaal vliegveldje openen in het regentschap Bener Meriah. Hij droeg een eenvoudig wit overhemd, maar kreeg ter plekke een Bulang Kerawang (hoofdtooi) en Upuh Ulun-Ulen (omslagdoek). In beide gevallen gaat het om een stof met motieven die een specifieke betekenis hebben in de lokale cultuur. Foto: Kompas.com/Iwan Bahagia.
6. Nias
In augustus 2016 bracht Jokowi met zijn vrouw een bezoek aan het eiland Nias, voor de westkust van Noord-Sumatra. In de lokale taal heet de kleding voor de man Baru Oholu en voor de vrouw Oroba Si’oli. Van oudsher wordt op Nias door edelen en lokale leiders de kleur geel gedragen, gecombineerd met rode vierkante patronen. Dit zou staan voor macht, rijkdom en welvaart. Foto: Twitter @jokowi.
7. Molukken
Tijdens een werkbezoek aan Ambon (Molukken) in februari 2017 kreeg Jokowi van een zogenaamde ‘raad van traditionele leiders’ de titel Upu Kalatia Kenalean Dantul Po Deyo Routnya Hnulho Maluku, wat staat voor ‘de grote leider die geeft om het welzijn van de inheemse volken van de Molukken’. Bij het krijgen van die titel kreeg hij de bijbehorende kleding aan, in een stijl die van oudsher gedragen werd door lokale koningen. Foto: Humas/Rahmat.
8. Javaans (beskap)
Jokowi is zelf Javaans, dus Javaanse kleding draagt hij wel vaker. Op deze foto, genomen tijdens de Pancasila-dag op 1 juni 2018, draagt hij een beskap, een formeel jasje. Een beskap wordt normaal gedragen gecombineerd met een blangkon (het hoofddeksel) en een keris (een traditionele dolk, op de foto niet te zien). Op deze foto staat Jokowi met Puti Guntur, parlementslid en kleindochter van oud-president Soekarno. Foto: Merdeka.com.
9. Javaans (paleisstijl)
Ook in Javaanse stijl, maar veel uitbundiger, kwam Jokowi bij het ‘Festival voor Koninklijke Paleizen en Inheemse Volkeren’ op het eiland Madura (Oost-Java) in oktober 2018. Dit is een ‘koninklijke’ kledingstijl zoals gedragen in bijvoorbeeld het sultanpaleis van Jogjakarta. De beskap is hierbij versierd met gouden motieven, en in plaats van een blangkon draagt de president hier een soort kroon (mahkota). Foto: BPMI Setpres.
10. Soendanees
In februari 2019 kwam Jokowi naar Cianjur (West-Java) om de vernieuwde lokale alun-alun (stadsplein) te openen. Hij draagt hierbij traditionele kleding van de bevolking van West-Java, de Soendanezen. Ook door de Soendanezen wordt wel een beskap gedragen zoals bij de Javanen, maar in dit geval droeg Jokowi een zogeheten pangsi: een eenvoudig effen-gekleurd pak bestaande uit een vrij wijde broek en een overhemd genaamd salontreng. Het hoofddeksel is een iket (net als bij de Balinese kleding), in het Soendanees totopong geheten. Op de foto staat hij met de gouverneur van West-Java Ridwan Kamil (links) en de regent van Cianjur Herman Suherman. Foto: IST.
11. Maleis
In december 2018 kreeg Jokowi in Pekanbaru (Riau) een lokale eretitel ‘datuk‘ van de volkscultuurraad van Riau. De lokale bevolkingsgroep van Riau is de Maleiers, een grote groep die zich uitstrekt over delen van Sumatra en Maleisië, en de tussenliggende eilandjes. De president draagt een Baju Kurung Cekak Musang, een kledingstijl ook simpelweg bekend als Baju Melayu (Maleise kleding). De omslagdoek om zijn middel heet een songket. Foto: Biro Pers Setpres/Rusman.
12. Bandjarees
Voor Onafhankelijkheidsdag op 17 augustus 2017 in Jakarta koos Jokowi voor de traditionele kleding van de Bandjarezen, de oorspronkelijke bevolkingsgroep van Zuid-Kalimantan. De president had dit kostuum eerder, bij een bezoek aan het regentschap Tanah Bumbu, als gift gekregen van de regent. Een belangrijk onderdeel bij de kleding is het, in dit geval rode, geweven doek. Het wordt zowel gebruikt als omslagdoek om het middel, als voor het hoofddeksel. Foto: Idntimes.com.
13. Betawi
De Betawi (een verbastering van Batavia) vormen de bevolkingsgroep van Jakarta. Tijdens een staatsbezoek van de Zweedse koning Karel Gustaaf in mei 2017, bij het presidentieel paleis in Bogor, droeg Jokowi de traditionele kleding van de Betawi. De outfit wordt ‘ujung serong‘ genoemd en wordt gedragen bij formele gelegenheden. Het bestaat uit een ‘beskap‘ (jasje net als bij de Javanen), een ‘kain samping‘ (omslagdoek) en een ‘kopyah‘ (ook wel ‘peci‘) als hoofddeksel, vaak met accessoires zoals een zakhorloge. Foto: Biro Pers Setpres.
14. Soemba
Het eiland Soemba staat bekend om de sandelhout-bomen, en ook het daarnaar genoemde paardenras sandelhout. In juli 2017 bezocht Jokowi het regentschap Zuidwest-Soemba om lokale festivals te bezoeken, gericht op dit paardenras en ook de lokale weefkunst. Tijdens het bezoek droeg de president een ‘kalambo‘ (geweven stof om het middel) en een ‘kapaouta‘ (hoofdband). Aan de riem hangt een ‘kabeala‘, een traditioneel wapen van het eiland Soemba vergelijkbaar met een kapmes. Foto: Raiyani Muharamah/Kementerian Pariwisata.
15. Dajak
Bij een bezoek aan Palangkaraya (Midden-Kalimantan) in december 2016 werd Jokowi door een Dajak-raad gekroond tot ‘Raja Haring Hatungku Tungket Langit‘, wat zoiets betekent als ‘wijze en nobele koning voor nationale eenheid’. De Dajaks zijn verschillende bevolkingsgroepen uit de binnenlanden van Kalimantan. Bij de kleding van Dajaks wordt veel gebruik gemaakt van kralen en veren. Foto: Biro Pers Setpres.
In de Archipel 
Indrukwekkend.
Kijkend naar deze traditionele kleding vnd ik het toch jammer dat dit in Nederland verdwenen is.
Nostalgische groet,