Op 17 april 2019 vonden er in Indonesië verkiezingen plaats voor de president, het nationale parlement (DPR RI) en de provinciale parlementen (DPRD provinsi). Dit artikel geeft een overzicht van alle belangrijkste uitslagen.
Direct op de verkiezingsdag druppelden er uitslagen binnen, waaronder de quick count waaruit bleek dat president Joko Widodo was herkozen voor een tweede termijn. De officiële uitslagen lieten echter langer op zich weten, en in de meeste provincies is de einduitslag voor het provinciale parlement pas in augustus of september bekendgemaakt. Vind hieronder details over de uitslagen van de verschillende verkiezingen, inclusief details over verschillen tussen de provincies.
- Uitslag presidentsverkiezingen Indonesië 2019
- Uitslag parlementsverkiezingen Indonesië 2019
- Uitslagen provinciale verkiezingen Indonesië 2019
Presidentsverkiezingen
Voor achtergronden over de kandidaten, zie Presidentsverkiezingen Indonesië 2019: de kandidaten.
| Kandidaat | Aantal stemmen | Percentage |
| 01. Joko Widodo / Ma’ruf Amin | 85.607.362 | 55,5% |
| 02. Prabowo Subianto / Sandiaga Uno | 68.650.239 | 44,5% |
| Totaal aantal geldige stemmen | 154.257.601 | 100% |
| Totaal (incl. ongeldig en blanco) | 158.012.506 | Opkomst 81,97% |
De steun voor de beide kandidaten verschilde enorm per provincie. Grote steun voor Jokowi is vooral duidelijk in de provincies waar een meerderheid van de bevolking niet islamitisch is, waaronder de overwegend protestantse provincies Noord-Sulawesi (77% voor Jokowi), Papoea (91%) en West-Papoea (80%), het voor een groot deel katholieke Oost-Nusa Tenggara (89%) en het hindoeïstische Bali (92%). Jokowi heeft echter ook dik gewonnen in de islamitische provincies Midden-Java (77%), Oost-Java (66%) en Jogjakarta (69%). Behalve dat het misschien meespeelt dat Jokowi zelf Javaans is, heeft zijn kandidatuur ook steun gekregen van de moslimorganisatie Nahdlatul Ulama. Jokowi’s running mate Ma’ruf Amin is een bekende leider van deze traditionalistisch-islamitische organisatie, die grote steun geniet in vooral de plattelandsgebieden van Midden- en Oost-Java.
In het westen van Java is de modernistisch-islamitische organisatie Muhammadiyah juist sterker, en aanhangers van deze organisatie hebben vooral op Prabowo gestemd. Prabowo had dus een ruime meerderheid in de provincies West-Java (60% voor Prabowo) en Banten (62%), naast andere conservatief-islamitische provincies zoals Atjeh (86%), West-Sumatra (86%), West-Nusa Tenggara (68%) en Zuid-Sulawesi (57%).
In een provincie als Noord-Sumatra zijn grote lokale verschillen te zien. In de christelijke regio’s zoals het gebied rondom het Tobameer en het eiland Nias was grote steun voor Jokowi, met percentages van rond de 90% of zelfs meer dan 95%. In de overwegend islamitische gebieden is de situatie vergelijkbaar met de buurprovincies Atjeh en West-Sumatra, met zo’n 70 tot 80% van de stemmen voor Prabowo.
Onder Indonesiërs in het buitenland was Jokowi veel populairder dan Prabowo. Bij de stembureaus op onder andere de ambassades kreeg Jokowi 74% van de stemmen. In Nederland stemde zelfs 83% van de Indonesiërs op Jokowi, bij het stembureau in de Indonesische school in Wassenaar en via de post.
Parlementsverkiezingen (DPR RI)
Tegelijk met de presidentsverkiezingen stemden de Indonesische kiezers ook voor het nationale parlement, de Dewan Perwakilan Rakyat Republik Indonesia (DPR RI) oftewel de ‘volksvertegenwoordigingsraad van de republiek Indonesië’, voor de termijn 2019-2024. De zetels worden verdeeld op basis van 80 kiesdistricten. In elke provincie zijn er één of meerdere kiesdistricten, en in elk kiesdistrict worden tussen de 3 en 10 parlementariërs gekozen, uiteindelijk leidend tot een DPR met 575 leden. Dit zijn er 15 meer dan de 560 parlementariërs in de afgelopen vijf jaar. Om zetels te krijgen moet een partij op nationaal niveau voldoen aan een kiesdrempel van 4%. Door het districtenstelsel betekent een hoger percentage stemmen op nationaal niveau niet automatisch ook meer zetels.
Voor achtergronden over de deelnemende politieke partijen, zie: Verkiezingen Indonesië 2019 – de politieke partijen.
De zes partijen die tot nu toe geen zetels hadden (Garuda, Berkarya, Perindo, PSI, PBB en PKPI) hebben ook bij deze verkiezingen de kiesdrempel niet gehaald. Ook de partij Hanura is weggevaagd: de partij van oud-generaal Wiranto verliest al haar 16 zetels. Bij de overige partijen zijn de Nationale Democraten (NasDem) een grote winnaar, en ook de PDI-P van president Jokowi wint veel zetels. De PDI-P bouwt daarmee de positie als grootste partij in het parlement nog verder uit. Behalve Hanura is de grootste verliezer de streng-islamitische partij PPP, die meer dan de helft van de zetels verliest.
| Partij | Aantal stemmen | Percentage | Zetels |
| 01. PKB | 13.570.097 | 9,69% | 58 (🔺11) |
| 02. Gerindra | 17.594.839 | 12,57% | 78 (🔺5) |
| 03. PDI-P | 27.053.961 | 19,33% | 128 (🔺19) |
| 04. Golkar | 17.229.789 | 12,31% | 85 (🔻6) |
| 05. NasDem | 12.661.792 | 9,05% | 59 (🔺23) |
| 06. Garuda | 702.536 | 0,50% | 0 (-) |
| 07. Berkarya | 2.929.495 | 2,09% | 0 (-) |
| 08. PKS | 11.493.663 | 8,21% | 50 (🔺10) |
| 09. Perindo | 3.738.320 | 2,67% | 0 (-) |
| 10. PPP | 6.323.147 | 4,52% | 19 (🔻20) |
| 11. PSI | 2.650.361 | 1,89% | 0 (-) |
| 12. PAN | 9.572.623 | 6,84% | 44 (🔻4) |
| 13. Hanura | 2.161.507 | 1,54% | 0 (🔻16) |
| 14. Demokrat | 10.876.507 | 7,27% | 54 (🔻7) |
| 19. PBB | 1.099.848 | 0,79% | 0 (-) |
| 20. PKPI | 312.775 | 0,22% | 0 (-) |
| Totaal | Opkomst % | 575 (+15) |
Provinciale staten (DPRD provinsi)
Alle 34 provincies van Indonesië hebben een volksvertegenwoordiging genaamd Dewan Perwakilan Rakyat Daerah Provinsi (DPRD provinsi). Het aantal zetels is afhankelijk van het aantal inwoners van de provincie, variërend van 35 zetels voor provincies met minder dan een miljoen inwoners tot 120 zetels voor provincies met meer dan twintig miljoen inwoners. Er zijn twee uitzonderingen: het parlement van Atjeh zou op basis van het aantal inwoners (vijf miljoen) 65 zetels moeten hebben, en Jakarta (tien miljoen inwoners) 85 zetels. Atjeh als autonome regio en Jakarta als hoofdstedelijke regio hebben een parlement met 125% van het toegestane aantal zetels, dus respectievelijk 81 en 106 zetels.
Logischerwijs is het landelijke beeld van de provinciale parlementen vergelijkbaar met die van de verkiezing voor het nationale parlement. De grote winnaars zijn de PDI-P van president Jokowi, de partij Gerindra van uitdager Prabowo en de partij NasDem, terwijl ook de partijen PKS en PKB hun zetelaantallen flink zagen stijgen. Net als op landelijk niveau zijn de PPP en Hanura grote verliezers, en ook de partij Demokrat van oud-president Susilo Bambang Yudhoyono presteerde niet goed. Alle nieuwe partijen hebben zetels gehaald, variërend van Perindo met 29 zetels in 15 verschillende provincies tot Garuda met maar twee zetels. De kleine partij PKPI verloor bijna alle zetels. Hieronder een korte weergave van alle uitslagen per provincie.
Voor achtergronden over de deelnemende politieke partijen, zie: Verkiezingen Indonesië 2019 – de politieke partijen.
Sumatra
In Atjeh, de enige provincie waar lokale partijen aan de verkiezingen mee mogen doen, is de Atjeh-partij (PA) net als vijf jaar geleden de grootste. Van de 29 zetels blijven er echter maar 18 over. Ook de partij NasDem, die landelijk goed gepresteerd heeft, verloor in Atjeh veel zetels. Winst is er vooral bij de partij Gerindra van verliezend presidentskandidaat Prabowo, en de lokale partij PNA, een afsplitsing van de PA.
De partij Gerindra van presidentskandidaat Prabowo heeft het in alle provincies van Sumatra goed gedaan, met vooral grote winsten in de meest islamitische regio’s Atjeh en West-Sumatra.
| Provincie | Partijen, zetels (verschil t.o.v. 2014) |
| Atjeh (81) | PA 18 (-11), Demokrat 10 (+2), Golkar 9 (0), Gerindra 8 (+5), PNA 6 (+3), PAN 6 (-1), PKS 6 (+2), PPP 6 (0), PKB 3 (+2), PDA 3 (+2), NasDem 2 (-6), SIRA 1 (+1), Hanura 1 (+1), PDI-P 1 (+1), PKPI 1 (0), PBB 0 (-1) |
| Noord-Sumatra (100) | PDI-P 19 (+3), Gerindra 15 (+2), Golkar 15 (-2), NasDem 12 (+7), PKS 11 (+2), Demokrat 9 (-5), PAN 8 (+2), Hanura 6 (-4), PKB 2 (-1), PPP 2 (-2), Perindo 1 (+1), PKPI 0 (-3) |
| Riau (65) | Golkar 11 (-3), PDI-P 10 (+1), Demokrat 9 (0), Gerindra 8 (+1), PAN 7 (0), PKS 7 (+4), PKB 6 (0), PPP 4 (-1), NasDem 2 (-1), Hanura 1 (-1) |
| Riau-eilanden (45) | PDI-P 8 (-1), Golkar 8 (0), NasDem 6 (+4), PKS 6 (+2), Demokrat 4 (-3), Gerindra 4 (+1), Hanura 3 (-2), PKB 3 (0), PAN 2 (0), PPP 1 (-1) |
| West-Sumatra (65) | Gerindra 14 (+6), Demokrat 10 (+2), PAN 10 (+2), PKS 10 (+3), Golkar 8 (-1), PPP 4 (-4), NasDem 3 (-3), PDI-P 3 (-1), PKB 3 (+2), Hanura 0 (-5), PBB 0 (-1) |
| Jambi (55) | PDI-P 9 (+2), Demokrat 7 (-2), Gerindra 7 (+1), Golkar 7 (-1), PAN 7 (+2), PKB 5 (-1), PKS 5 (+2), PPP 3 (-1), Hanura 2 (-1), NasDem 2 (-1), Berkarya 1 (+1), PBB 0 (-1) |
| Bangka-Belitung (45) | PDI-P 10 (-1), Golkar 7 (0), Gerindra 6 (+1), PPP 6 (0), Demokrat 5 (+2), NasDem 5 (+4), PKS 4 (0), PAN 1 (-2), PBB 1 (0), Hanura 0 (-2), PKB 0 (-2) |
| Bengkulu (45) | PDI-P 7 (0), Golkar 7 (+2), Gerindra 6 (+1), NasDem 5 (+1), Demokrat 5 (-1), PKB 4 (0), Hanura 3 (+1), PKS 3 (0), Perindo 2 (+2), PAN 2 (-3), PPP 1 (-2), PKPI 0 (-1) |
| Zuid-Sumatra (75) | Golkar 13 (+3), PDI-P 11 (-2), Gerindra 10 (0), Demokrat 9 (-2), PKB 8 (+2), PKS 6 (+1), NasDem 6 (0), PAN 5 (0), Hanura 3 (-2), Perindo 3 (+3), PPP 1 (-1), PBB 0 (-2) |
| Lampung (85) | PDI-P 19 (+2), Demokrat 10 (-1), Gerindra 10 (0), Golkar 10 (0), PKS 10 (+2), NasDem 9 (+1), PKB 9 (+2), PAN 7 (-1), PPP 1 (-3), Hanura 0 (-2) |
Java
In Midden- en Oost-Java, waar de presidentsverkiezingen dik werden gewonnen door Jokowi, is ook zijn partij de PDI-P populair. Naast de PDI-P heeft ook de islamitische partij PKB van de nieuwe vicepresident Ma’ruf Amin het erg goed gedaan. In Banten en West-Java was Prabowo juist de populairste presidentskandidaat, en in beide provincies won zijn partij Gerindra ook dik voor het provinciale parlement.
In de hoofdstad Jakarta vallen verschillende dingen op. De streng-islamitische partij PPP verliest bijna al haar zetels en gaat terug van 10 naar 1. Daar staat tegenover dat de gematigd-islamitische PAN, die in bijna alle provincies licht verliest, in Jakarta dik heeft gewonnen. De PAN-campagne werd in Jakarta geleid door komiek Eko Patrio. De andere grote winnaar in Jakarta is de nieuwe links-progressieve jongerenpartij PSI, die van niets naar acht zetels gaat. PSI haalde ook een zetel in Jogjakarta, waar de verschuivingen verder relatief klein zijn.
| Provincie | Partijen, zetels (verschil t.o.v. 2014) |
| Banten (85) | Gerindra 16 (+6), PDI-P 13 (-2), Golkar 11 (-4), PKS 11 (+3), Demokrat 9 (+1), PKB 7 (0), PAN 6 (+3), PPP 5 (-3), NasDem 4 (-1), Hanura 1 (-5), PSI 1 (+1), Berkarya 1 (+1) |
| Jakarta (106) | PDI-P 25 (-3), Gerindra 19 (+4), PKS 16 (+5), Demokrat 10 (0), PAN 9 (+7), PSI 8 (+8), NasDem 7 (+2), Golkar 6 (-3), PKB 5 (-1), PPP 1 (-9) |
| West-Java (120*) | Gerindra 25 (+14), PKS 21 (+9), PDI-P 20 (0), Golkar 16 (-1), PKB 12 (+5), Demokrat 11 (-1), PAN 7 (+3), NasDem 4 (-1), PPP 3 (-6), Perindo 1 (+1), Hanura 0 (-3) |
| Midden-Java (120*) | PDI-P 42 (+15), PKB 20 (+7), Gerindra 13 (+2), Golkar 12 (+2), PKS 10 (0), PPP 9 (+1), PAN 6 (-2), Demokrat 5 (-4), NasDem 3 (-1) |
| Jogjakarta (55) | PDI-P 17 (+3), Gerindra 7 (0), PAN 7 (-1), PKS 7 (+1), PKB 6 (0), Golkar 5 (-3), NasDem 3 (0), Demokrat 1 (-1), PPP 1 (-1), PSI 1 (+1) |
| Oost-Java (120*) | PDI-P 27 (+8), PKB 25 (+5), Gerindra 15 (+2), Demokrat 14 (+1), Golkar 13 (+2), NasDem 9 (+5), PAN 6 (-1), PPP 5 (0), PKS 4 (-2), Hanura 1 (-1), PBB 1 (+1) |
* Het aantal zetels van de provincies met meer dan 20 miljoen inwoners (West-, Midden- en Oost-Java) was tot nu toe 100. Per 2019 is dit aantal verhoogd tot 120.
Kalimantan
| Provincie | Partijen, zetels (verschil t.o.v. 2014) |
| West-Kalimantan (65) | PDI-P 15 (+1), Golkar 8 (-2), NasDem 8 (+6), Demokrat 7 (-6), Gerindra 7 (+1), PKB 5 (+3), PAN 5 (-1), PKS 3 (+1), PPP 3 (-2), Hanura 2 (0), Perindo 1 (+1), PKPI 1 (-2) |
| Midden-Kalimantan (45) | PDI-P 12 (+1), Golkar 7 (+2), Demokrat 6 (+1), Gerindra 5 (-1), NasDem 5 (0), PKB 4 (+1), PAN 2 (-3), PPP 1 (-2), Hanura 1 (0), Perindo 1 (+1), PKS 1 (+1), PKPI 0 (-1) |
| Zuid-Kalimantan (55) | Golkar 12 (-1), Gerindra 8 (+2), PDI-P 8 (0), PAN 6 (+5), PKB 5 (-1), PKS 5 (0), NasDem 4 (+1), Demokrat 3 (-1), PPP 3 (-4), Hanura 1 (-1) |
| Oost-Kalimantan (55) | Golkar 12 (-2), PDI-P 11 (+1), Gerindra 8 (+2), PAN 5 (+1), PKB 5 (+1), PKS 4 (0), PPP 4 (+1), Demokrat 3 (-1), NasDem 2 (-1), Hanura 1 (-3) |
| Noord-Kalimantan (35) | Gerindra 5 (+1), Hanura 5 (+1), PDI-P 5 (+1), Demokrat 4 (-1), Golkar 4 (0), PKS 3 (+1), NasDem 2 (0), PAN 2 (-1), PKB 2 (0), PBB 1 (-1), Perindo 1 (), PPP 1 (-1), PKPI 0 (-1) |
Sulawesi
Het opvallendste in de provincies van Sulawesi is de prestatie van de partij NasDem. Landelijk deed deze partij het goed, met een winst van 50 zetels. De helft van die winst is behaald op Sulawesi, met in alle zes provincies flinke winsten.
| Provincie | Partijen, zetels (verschil t.o.v. 2014) |
| Zuid-Sulawesi (85) | Golkar 13 (-5), NasDem 12 (+5), Gerindra 11 (0), Demokrat 10 (-1), PDI-P 8 (+3), PKB 8 (+5), PKS 8 (+2), PAN 7 (-2), PPP 6 (-1), Hanura 1 (-5), Perindo 1 (+1), PBB 0 (-1), PKPI 0 (-1) |
| West-Sulawesi (45) | Demokrat 9 (-1), Golkar 8 (-1), NasDem 6 (+4), PDI-P 6 (+2), Gerindra 4 (-2), Hanura 4 (+1), Perindo 3 (+3), PAN 2 (-3), PKB 2 (+1), PPP 1 (-1), PKS 0 (-2), PKPI 0 (-1) |
| Midden-Sulawesi (45) | Golkar 7 (0), NasDem 7 (+2), Gerindra 6 (0), PDI-P 6 (0), Demokrat 4 (-2), PKB 4 (+1), PKS 4 (+1), Hanura 2 (-2), PAN 2 (-1), Perindo 2 (+2), PPP 1 (-1) |
| Zuidoost-Sulawesi (45) | PAN 8 (-1), Golkar 7 (0), Demokrat 5 (-1), NasDem 5 (+2), PDI-P 5 (0), Gerindra 4 (0), PKS 4 (-1), PKB 3 (+2), PPP 2 (0), PBB 1 (+1), Hanura 1 (-2) |
| Gorontalo (45) | Golkar 10 (-2), PDI-P 7 (+1), NasDem 6 (+6), PPP 5 (+1), Gerindra 4 (+3), PKS 4 (-1), Demokrat 3 (-1), PAN 3 (-4), Hanura 2 (-3), PKB 1 (0) |
| Noord-Sulawesi (45) | PDI-P 18 (+5), NasDem 8 (+6), Golkar 7 (-2), Demokrat 5 (-1), Gerindra 2 (-4), PAN 2 (-1), PKB 1 (+1), PKS 1 (-1), PSI 1 (+1), Hanura 0 (-1), PKPI 0 (-2), PPP 0 (-1) |
Kleine Soenda-eilanden
De drie provincies van de Kleine Soenda-eilanden zijn elk heel verschillend, gedeeltelijk door de religieuze achtergronden: Bali is in meerderheid hindoeïstisch, West-Nusa Tenggara islamitisch en Oost-Nusa Tenggara katholiek. Bali is de enige provincie waar een partij een absolute meerderheid heeft behaald: de PDI-P pakte liefst 33 van de 55 zetels!
| Provincie | Partijen, zetels (verschil t.o.v. 2014) |
| Bali (55) | PDI-P 33 (+9), Golkar 8 (-3), Gerindra 6 (-1), Demokrat 4 (-4), NasDem 2 (0), PSI 1 (+1), Hanura 1 (0), PAN 0 (-1), PKPI 0 (-1) |
| West-Nusa Tenggara (65) | Golkar 10 (-1), Gerindra 9 (+1), Demokrat 7 (-1), PKS 7 (+1), PPP 7 (+1), PKB 6 (+1), NasDem 5 (+2), PAN 5 (0), PDI-P 4 (-1), Berkarya 2 (+2), PBB 2 (-1), Hanura 1 (-4) |
| Oost-Nusa Tenggara (65) | Golkar 10 (-1), PDI-P 10 (0), NasDem 9 (+1), PKB 7 (+2), Gerindra 6 (-2), PAN 6 (+1), Perindo 6 (+6), Hanura 5 (0), Demokrat 4 (-4), PPP 1 (+1), PSI 1 (+1), PKPI 0 (-2), PKS 0 (-3) |
Molukken en Papoea
De verschuivingen in de provinciale parlementen van de oostelijke provincies zijn relatief beperkt. Het meest opvallend is het grote verlies van de Democratische Partij (Demokrat) in de twee provincies van Papoea. De partij ging hier van in totaal 25 naar maar 14 zetels.
| Provincie | Partijen, zetels (verschil t.o.v. 2014) |
| Molukken (45) | PDI-P 7 (0), Golkar 6 (0), Gerindra 6 (+1), PKS 5 (-1), Hanura 5 (+1), Demokrat 4 (-2), NasDem 3 (-1), PKB 3 (0), Perindo 2 (+2), PPP 2 (+1), PAN 1 (0), Berkarya 1 (+1), PKPI 0 (-2) |
| Noord-Molukken (45) | PDI-P 8 (+1), Golkar 8 (0) Gerindra 5 (+2), Demokrat 4 (-1), NasDem 4 (-1), PAN 4 (+1), PKS 2 (-3), Hanura 2 (-2), Perindo 2 (+2), PBB 2 (-1), Berkarya 2 (+2), PKB 1 (0), Garuda 1 (+1), PKPI 0 (-2), PPP 0 (-1) |
| West-Papoea (45) | Golkar 8 (-1), NasDem 7 (+3), PDI-P 7 (+3), Demokrat 6 (-3), Gerindra 3 (-1), Hanura 3 (-1), PAN 3 (-1), Perindo 2 (+2), PKB 2 (-1), PKS 2 (+1), PKPI 2 (0), PPP 0 (-1) |
| Papoea (55) | Demokrat 8 (-8), NasDem 8 (+5), PDI-P 7 (0), Golkar 6 (0), PAN 6 (+4), Gerindra 5 (-1), Berkarya 3 (+3), Hanura 3 (-2), PKB 3 (-1), PKS 3 (0), Garuda 1 (+1), Perindo 1 (+1), PPP 1 (0), PKPI 0 (-2) |
In de Archipel 
Vraag: Is de afbeelding waarin Indonesië (van Banda Atjeh/Dublin t/m Merauke/Koeweit) over Europa geprojecteerd is bij jullie als poster te verkrijgen?